نقش آهار زنی در استحکام و زیبایی فرش ماشینی کاشان
فرایند آهار زنی یکی از اون مرحله های مهم و اساسی توی تولید فرش ماشینیه که خیلیا کمتر بهش توجه می کنن ، ولی نقش خیلی پررنگی توی کیفیت و موندگاری فرش داره. شاید براتون سوال باشه که اصلاً آهار زنی چیه یا چرا باید انقدر براش وقت گذاشت ؟ توی این مقاله از وب سایت فرش کاشان می خوایم به زبون ساده و خودمونی ، همه چیز رو درباره آهار زنی فرش ماشینی براتون توضیح بدیم. از چیستی آهار ، کاربردش ، مزایا و حتی مراحل انجامش در کارخانه گرفته تا نکاتی که موقع خرید فرش باید بهش توجه کرد. پس اگه دنبال یه راهنمای کامل و شفاف هستید ، تا آخر این مطلب با ما همراه باشید.
آهار زنی فرش ماشینی چیست ؟
بذارید با یه سوال ساده شروع کنیم : آهار زنی دقیقاً یعنی چی ؟ 🤔 توی قدیم ، برای اینکه کاغذ یا پارچه سفت تر و مقاوم تر بشه ، یه ماده ای به اسم آهار بهش می زدن. این ماده معمولاً ترکیبی از نشاسته ، صمغ یا کتیرا بوده که یه جورایی مثل چسب طبیعی عمل می کرد. توی صنعت فرش هم از همین ایده استفاده شده ، اما با یه ترکیب صنعتی تر.
وقتی می گیم آهار زنی فرش ماشینی ، منظورمون همینه ؛ یعنی پشت فرش یه لایه نازک از این ماده مخصوص رو می زنن تا باعث بشه نخ های فرش بهتر توی بافت بمونن و در نیان. چون برخلاف فرش دستباف که نخ ها با گره های محکم به تار و پود وصل می شن ، توی فرش ماشینی همچین گره هایی نداریم. در واقع ، نخ خاب (یعنی همون پرزای روی فرش) توی فرش ماشینی بیشتر حالت خم شده داره و خیلی راحت تر می تونه جدا بشه اگه آهار نداشته باشه.
حالا چرا این مهمه ؟ چون بدون آهار ، فرش شما بعد از مدتی استفاده ، ممکنه نخ هاش بریزه یا حالت خودش رو از دست بده. خلاصه که آهار یه جور تضمینه برای عمر بیشتر فرش ماشینی.
چرا آهار زنی برای فرش ماشینی ضروریه ؟
شاید فکر کنید آهار فقط برای چسبوندن نخ ها استفاده می شه. ولی در واقع کلی مزیت دیگه هم داره که کمتر کسی بهش توجه می کنه. مثلاً یکی از مهم ترین کاربرداش اینه که باعث می شه فرش روی زمین لیز نخوره. مخصوصاً روی سرامیک یا کف پوش های براق که احتمال سر خوردن زیاده.
حالا فرض کن یه فرش با تراکم پایین داری ، مثلاً فرش 500 شانه ، که یه کم شل تره. این فرش ها معمولاً زودتر چروک می شن یا گوشه هاشون تا می خوره. با یه آهار خوب ، این مشکل تا حد زیادی حل می شه.
از طرف دیگه ، آهار باعث می شه پشت فرش در برابر ساییدگی هم مقاوم تر بشه. یعنی اگه زیاد جابه جا بشه یا روی زمین کشیده بشه ، زود پاره نمی شه. خلاصه ، آهار یه جور محافظ مخفی برای فرشه که شاید دیده نشه ولی حسابی به درد می خوره.
مراحل اجرای آهار زنی فرش ماشینی چطوریه ؟
بیاید یه نگاه ساده به مراحل آهار زدن بندازیم. اول از همه ، فرش از روی یه دستگاه مخصوص رد می شه که یه جور تشتک داره پر از محلول آهار. داخل این تشتک ، غلتک هایی هستن که می چرخن و کمک می کنن پشت فرش به آهار آغشته بشه. بعد از اون ، یه تیغه اضافه های چسب رو می گیره که ماده زیادی روی فرش نمونه.
نکته جالب اینجاست که سرعت حرکت فرش از روی این غلتک ها خیلی مهمه. مثلاً اگه فرش با سرعت زیاد رد بشه ، کمتر به آهار آغشته می شه. ولی اگه آهسته تر رد بشه ، مقدار بیشتری از محلول جذب می کنه.
حالا اینو چرا باید بدونید ؟ چون فرش های با تراکم بالا مثل فرش 1500 شانه ، چون خودشون محکم ترن ، نیاز به آهار کمتری دارن. اما فرش های ساده تر و کم تراکم تر باید آهسته تر از دستگاه رد بشن تا خوب چسب بخورن.
تو بعضی از کارخانه ها قبل از آهار ، یه مرحله بخار زنی هم هست که کمک می کنه آهار بهتر به پشت فرش بچسبه. مثل اینکه یه سطح رو اول با بخار آماده کنی بعد رنگ بزنی ؛ جذب بهتره ، موندگاری بیشتره.
محلول آهار از چی تشکیل شده ؟
حالا برسیم به خود ماده آهار. این ماده یه جور چسب تخصصیه که باید ویژگی های خاصی داشته باشه. مثلاً :
- باید شفاف باشه و بوی بد نده.
- موقع استفاده کف نکنه (چون باعث ناصافی می شه).
- به الیاف فرش آسیب نزنه.
- موقع شستن فرش راحت از بین نره.
- خشک که شد ، نباید بریزه یا پوسته بده.
- نباید سمی یا آتش زا باشه.
مواد اصلی ای که برای ساخت این محلول استفاده می شن معمولاً شامل رزین پلی وینیل استات ، نشاسته ، پلی وینیل الکل ، و یه سری افزودنی دیگه مثل پلاستی سایزرها و مواد آنتی باکتریال هستن.
یه نکته مهم اینه که بعضی از کارخانه ها از ترکیبات خاص خودشون استفاده می کنن. یعنی یه فرمول اختصاصی دارن که مخصوص خط تولید خودشونه. پس ممکنه کیفیت آهار توی دو برند با هم فرق کنه.
خشک کردن آهار ؛ مرحله نهایی اما حیاتی
بعد از اینکه فرش آهار خورد ، باید خشک بشه. اگه خوب خشک نشه ، یا بو می گیره یا آهارش زود از بین می ره. برای این کار ، فرش وارد یه اتاقک گرم می شه که توش فن هایی هست که هوای داغ رو پخش می کنن.
جالبه بدونید دمای این اتاق به صورت مرحله ای تغییر می کنه ؛ یعنی اول ۶۰ درجه ست ، وسطاش به حدود ۸۰ درجه می رسه ، و بعد دوباره کاهش پیدا می کنه تا آهار با دمای مناسب تثبیت بشه.
در بعضی مدل های پیشرفته تر ، بعد از خشک کن ، فرش از یه سیلندر اتو بخار هم رد می شه که کمک می کنه الیاف نرم تر بشن و فرش صاف تر دیده بشه. این باعث می شه که فرش هم از نظر فنی کامل باشه ، هم از نظر ظاهری قشنگ و مرتب.
تفاوت آهار زنی در انواع فرش ماشینی
یکی از سوالاتی که زیاد پرسیده می شه اینه که : آیا همه ی فرش ها باید به یه اندازه آهار بخورن ؟ جواب قطعاً نه ! مثلاً فرش های 1200 شانه یا فرش های با تراکم بالا چون ساختار منسجم تری دارن ، نیاز کمتری به آهار دارن. اما فرش 6 متری یا فرش های کم تراکم تر اگه آهار نداشته باشن ، خیلی زود حالتشون رو از دست می دن.
پس موقع خرید فرش ماشینی ، اگه دنبال یه فرش با عمر بیشتر و کیفیت بهتر هستید ، حتماً از فروشنده درباره کیفیت آهار استفاده شده سوال کنید. این یکی از اون چیزاست که شاید به چشم نیاد ، ولی خیلی مهمه.
جمع بندی
خلاصه اگر بخوایم همه چی رو یه جا جمع کنیم : آهار زنی فرش ماشینی یه مرحله ست که هم استحکام میاره ، هم از خراب شدن زودهنگام فرش جلوگیری می کنه ، هم فرش رو زیباتر و حرفه ای تر نشون می ده.
از توضیحاتی که دادیم معلومه که این کار فقط چسب زدن نیست ؛ بلکه یه فرآیند مهندسی شده و دقیق پشتشه. پس اگه به کیفیت فرش اهمیت می دید ، حتماً سراغ برندهایی برید که توی آهار زنی قوی کار می کنن. توی مقاله های بعدی ، حتماً به مراحل بعدی مثل شیرازه دوزی ، پرداخت نهایی و بسته بندی هم می پردازیم. منتظر باشید ! 😉
اشتراک گذاری
