نقش تعداد رنگ در فرش ماشینی؛ تأثیر مستقیم بر قیمت و زیبایی

در زمان تعیین قیمت انواع فرش ، چه فرش دستبافت باشد و چه فرش ماشینی ، یکی از فاکتورهایی که همواره مورد توجه قرار می گیرد ، تعداد رنگ های استفاده شده در بافت فرش است . استفاده از رنگ های متنوع در فرش تنها باعث زیبایی و جلوه ی بصری بیشتر آن نمی شود ، بلکه از نظر روان شناسی نیز می تواند حس و حال محیط را تغییر دهد .
به کمک ترکیب های رنگی هوشمندانه می توان فضا را دلبازتر ، گرم تر ، مدرن تر یا حتی آرام تر جلوه داد . در برخی موارد نیز طراحان از رنگ برای بزرگ تر نشان دادن فضاهای کوچک استفاده می کنند . این نکات شاید ظاهراً ساده به نظر برسند ، اما در تعیین قیمت نهایی فرش ، خصوصاً در فرش های دستبافت که با تلاش دستی بافندگان همراه است ، نقش مهمی ایفا می کنند .
در فرش های دستباف ، افزایش تعداد رنگ ها مستقیماً منجر به صرف زمان و انرژی بیشتر توسط بافنده می شود ؛ بنابراین طبیعی است که چنین فرشی قیمت بالاتری نیز داشته باشد . البته به شرطی که سایر مشخصات فنی و کیفی فرش یکسان باقی بماند .
در این مقاله از قالی کاشان ، قصد داریم دقیق تر به مسئله تعداد رنگ در فرش ماشینی بپردازیم و نکاتی کاربردی را با شما در میان بگذاریم تا انتخابی آگاهانه تر داشته باشید و از ضررهای احتمالی هنگام خرید جلوگیری کنید .
📊 تعداد رنگ های رایج در فرش ماشینی ؛ همه چیز درباره تنوع رنگ
وقتی پای فرش ماشینی وسط باشد ، ماجرا کمی متفاوت است . برخلاف فرش های دستبافت که تماماً با هنر دست بافته می شوند ، فرش های ماشینی با دستگاه های پیشرفته بافندگی تولید می شوند . همین تفاوت باعث شده که افزایش یا کاهش تعداد رنگ ها تأثیر چندانی بر زمان تولید نداشته باشد .
اما چرا فرش ماشینی با رنگ های بیشتر قیمت بالاتری دارد ؟ دلیلش تکنولوژی دستگاه های بافندگی است . دستگاه هایی که قابلیت بافت فرش با تعداد رنگ های بالاتر را دارند ، اغلب از نسل های پیشرفته تری هستند و هزینه خرید آن ها برای کارخانه بیشتر است .
به همین دلیل ، محصولاتی مانند فرش ۱۰ رنگ معمولاً با قیمتی بالاتر از فرش ۸ رنگ یا فرش ۷ رنگ عرضه می شوند . البته در دستگاه های جدیدی که دارای فناوری ضدضایعات نخ هستند ، این تفاوت قیمت تا حد زیادی کاهش یافته است و گاه آن قدر ناچیز است که در بازار دیده نمی شود .
🧶 فرش وینتیج و تعداد رنگ محدود ؛ سادگی در عین زیبایی
در حال حاضر ، انواع مختلفی از فرش ماشینی از جمله فرش هایی با شانه های ۱۶۰ ، ۳۲۰ ، ۳۵۰ ، ۴۴۰ ، ۵۰۰ ، ۷۰۰ ، ۱۰۰۰ ، ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ در بازار تولید می شود . در این مدل ها معمولاً تعداد رنگ های مورد استفاده از ۱ تا ۱۰ رنگ متغیر است . البته با برخی تغییرات در ساختار دستگاه ، گاهی تعداد رنگ به ۱۲ رنگ واقعی نیز می رسد .
برای نمونه ، در فرش ۷۰۰ شانه و فرش ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ شانه ، معمول ترین تعداد رنگ هایی که مشاهده می شود ، بین ۷ تا ۱۰ رنگ است . این مقدار گاهی به ۱۲ رنگ نیز افزایش می یابد ، اما آنچه اهمیت دارد ، واقعیت فنی تعداد رنگ هایی است که دستگاه در بافت فرش استفاده می کند ، نه صرفاً آنچه به چشم می آید .
🎨 معنی دقیق «تعداد رنگ» در فرش ماشینی چیست ؟
وقتی گفته می شود یک فرش ماشینی ۸ رنگ یا ۱۰ رنگ است ، به این معناست که دستگاه بافنده در تولید این فرش از ۸ یا ۱۰ رنگ مجزا استفاده کرده است .
اما گاهی وقتی به فرش نگاه می کنیم ، ممکن است بیشتر یا کمتر از این تعداد رنگ را تشخیص دهیم . دلیل آن ترکیب بصری رنگ هاست . به طور مثال ، دو رنگ موجود در بافت فرش ممکن است در کنار هم حالتی ایجاد کنند که رنگ سوم دیده شود . در نتیجه ممکن است یک فرش ۸ رنگ از نظر بصری دارای ۱۵ رنگ یا حتی بیشتر به نظر برسد .
اما این موضوع تأثیری در قیمت نهایی فرش ماشینی ندارد ؛ چرا که آنچه در دستگاه استفاده شده ، همان تعداد رنگ واقعی است که دستگاه قادر به بافت آن هاست .
🌀 فرش فانتزی و مدرن با طراحی خاص و رنگ های محدود
از سوی دیگر ، ممکن است فرشی که دستگاه آن قابلیت بافت ۱۰ رنگ را دارد ، در ظاهر فقط ۳ رنگ غالب داشته باشد . این اتفاق بیشتر در طرح های فانتزی ، مدرن و به خصوص فرش آبرنگی دیده می شود . در این موارد یا طراحی به گونه ای انجام شده که تنها سه رنگ برجسته تر هستند یا تولیدکننده عمداً استفاده از دیگر رنگ ها را به حداقل رسانده است .
در نتیجه ، اینکه فرش ماشینی ده رنگ به نظر نمی رسد ، دلیل بر کم ارزشی آن نیست . باید توجه کرد که در اینجا طراحی و سبک دکوراسیون نقش بیشتری ایفا می کنند تا تعداد واقعی رنگ در بافت .
تعداد رنگ در فرش ماشینی و تأثیر آن در قیمت نهایی
وقتی می خوایم قیمت یه فرش رو – چه دستباف چه ماشینی – مشخص کنیم ، یکی از چیزهایی که همیشه مطرح می شه ، تعداد رنگ هاییه که توی بافتش به کار رفته . خب طبیعیه ! وقتی رنگ های بیشتری استفاده بشه ، هم زیبایی فرش بیشتره ، هم طرحش جون دارتر می شه . از طرف دیگه ، رنگ ها فقط به خاطر ظاهر نیستن ؛ می تونن حس فضا رو عوض کنن . مثلاً بعضی رنگا محیطو آروم تر نشون می دن ، بعضیاش شادتر ، بعضیا هم باعث می شن فضا بزرگ تر به نظر بیاد .
توی فرش دستباف ، این موضوع حتی جدی تره . چرا ؟ چون بافت با دست انجام می شه و هرچی تعداد رنگ ها بیشتر باشه ، کار بافنده سخت تر و وقت گیرتره . برای همین ، فرش های دستبافی که رنگ های بیشتری دارن ، معمولاً قیمتشون بالاتره – البته اگه بقیه چیزاش هم برابر باشه .
حالا توی این مطلب می خوایم بریم سراغ فرش های ماشینی و ببینیم توی این مدل ها ، تعداد رنگ چه نقشی تو قیمت داره . یه سری نکته کاربردی هم بهتون می گیم که موقع خرید ، سرتون کلاه نره و انتخاب بهتری داشته باشید .
تعداد رنگ های رایج در فرش ماشینی ؛ همه چیز درباره تنوع رنگ
ماجرای تعداد رنگ در فرش ماشینی یه خورده فرق می کنه . این فرشا با دستگاه بافته می شن ، نه با دست . یعنی زمان بافت فرقی نمی کنه فرش چند رنگ داشته باشه . ولی یه نکته مهم این وسط هست : دستگاه هایی که می تونن با رنگ های بیشتری فرش ببافن ، معمولاً تکنولوژی بالاتری دارن . این یعنی قیمت خودشونم بیشتره .
پس چی می شه ؟ شرکتای تولیدی ، وقتی با دستگاه ۱۰ رنگ کار می کنن ، محصولشون گرون تر درمیاد نسبت به فرش ۸ یا ۷ رنگ . نه به خاطر اینکه زمان بافت بیشتره ، بلکه چون هزینه دستگاه بالا رفته . البته اگه دستگاه جدید باشه و ضایعات نخ نداشته باشه ، این تفاوت قیمت خیلی زیاد نیست .

فرش وینتیج و تعداد رنگ محدود ؛ سادگی در عین زیبایی
الان دیگه انواع فرش ماشینی تو بازار هست ، از مدل های ۱۶۰ شانه گرفته تا ۱۵۰۰ شانه . توی این مدل ها ، بسته به نوع دستگاه ، معمولاً بین ۱ تا ۱۰ رنگ استفاده می شه . گاهی هم با یه کم دستکاری تو تنظیمات دستگاه ، می تونن تا ۱۲ رنگ واقعی استفاده کنن .
مثلاً توی فرش های ۷۰۰ شانه ، ۱۰۰۰ شانه ، ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ شانه ، رایج ترین حالتش اینه که از ۷ تا ۱۰ رنگ تو بافت استفاده بشه . ولی خب بعضی وقتا این عدد به ۱۲ هم می رسه . اما دقت کن ! وقتی می گن فرشی مثلاً ۸ رنگه ، یعنی دقیقاً از ۸ تا نخ رنگی متفاوت برای بافت استفاده شده .
معنی دقیق «تعداد رنگ» در فرش ماشینی چیست ؟
شاید دیده باشی فرشی که می گن مثلاً ۸ رنگه ، ولی وقتی نگاهش می کنی ، حس می کنی ۱۵ رنگ توشه ! اینو چطوری توضیح می دن ؟ خیلی ساده : بعضی رنگ ها وقتی کنار هم قرار می گیرن ، یه رنگ جدید به چشم میان . یعنی ترکیب دو رنگ تو چشم ما یه رنگ سومی نشون می ده . ولی این تأثیری تو تعداد واقعی رنگ نداره ؛ همون ۸ رنگ استفاده شده ، فقط جلوه ش بیشتره .
پس اگه یه فرش ۸ رنگ از دور انگار ۱۵ رنگ داره ، خیلی خوبه ! ولی قیمتش تغییری نمی کنه ، چون دستگاه همون ۸ تا نخ رو مصرف کرده . قیمت فرش ماشینی به اون تعداد واقعی نخه که دستگاه استفاده کرده بستگی داره ، نه چیزی که چشممون می بینه .
فرش فانتزی و مدرن با طراحی خاص و رنگ های محدود
یه اتفاق جالب دیگه هم هست . ممکنه بری فرشی بخری که روش نوشته «۱۰ رنگ» ولی وقتی نگاهش می کنی ، بیشتر از ۳ تا رنگ توش نمی بینی ! این یعنی چی ؟ یعنی اون دستگاه قابلیت بافت ۱۰ رنگ داره ، اما طراحی فرش طوریه که فقط ۳ رنگ اصلی تو طرح خودش جا داده . این موضوع تو فرش های مدرن ، فانتزی یا آبرنگی بیشتر اتفاق می افته .
پس اگه همچین چیزی دیدی ، نترس ! فکر نکن که سرت کلاه رفته . این یه انتخاب طراح بوده ، نه اشکال تو کیفیت فرش .
آیا تعداد رنگ فرش همواره می تواند عامل مؤثر در افزایش قیمت فرش باشد ؟
سؤال خیلی ها اینه که : «اگه یه فرش تعداد رنگ بیشتری داشته باشه ، یعنی گرون تره ؟» خب راستش ، تعداد رنگ به تنهایی نمی تونه قیمت فرش رو خیلی بالا ببره . اما تو ترکیب با بقیه عوامل ، مثل جنس نخ ، شانه ، تراکم و برند ، می تونه یه نقش جانبی داشته باشه .
الان با پیشرفت فناوری ، دیگه محدودیت رنگ تو دستگاه های فرش بافی کمتر شده . دستگاه های مدرن می تونن فرش هایی با تنوع رنگ بالا ببافن بدون اینکه زمان یا هزینه زیادی ببرن . همین باعث شده تأثیر تعداد رنگ تو قیمت فرش ماشینی نسبت به قبل کمتر بشه .
اما هنوزم تو بازار ، فروشنده ها روی همین مسئله مانور می دن و می گن : «این فرش ده رنگه ، اون یکی فقط هشته !» در واقع ، بازار عرضه و تقاضا تعیین کننده ی قیمت نهاییه ، نه فقط تعداد رنگ . ولی خب ، چون خریدارها هم هنوز این موضوع براشون مهمه ، تعداد رنگ فرش یکی از فاکتورهای مطرح تو قیمت گذاریه .
فرش هفتصد شانه
فرش ۷۰۰ شانه از جمله مدل های پرفروش فرش ماشینیه . این نوع فرش چون تراکم زیادی نداره ، دست طراح و تولیدکننده تو استفاده از رنگ های مختلف بازه . الان تو بعضی مدل های فرش ۷۰۰ شانه ، تا ۸ رنگ مختلف به کار می ره . ولی با پیشرفت تکنولوژی ، این عدد به ۱۰ و حتی ۱۴ رنگ هم رسیده .
یعنی چی ؟ یعنی تو یه فرش ۷۰۰ شانه ، طراح می تونه حسابی بازی رنگ انجام بده و یه طرح خیلی جذاب و متنوع بسازه . همین موضوع باعث می شه فرش جلوه ی بیشتری داشته باشه و تو دکوراسیون بدرخشه .
فرش هزار شانه
وقتی می رسیم به فرش های ۱۰۰۰ شانه ، قضیه یه کم فرق می کنه . این مدل ها معمولاً با ۱۰ رنگ استاندارد بافته می شن . چون تراکم بالا رفته ، دیگه نمی شه هرجور بخوای با رنگ ها بازی کنی . این رنگ ها هم ثابتن و دستگاه طبق برنامه همونا رو می زنه .
البته نکته جذاب درباره فرش های ۱۰۰۰ شانه ، تنوع رنگ بندیه . یعنی گرچه دستگاه فقط ۱۰ رنگ می بافه ، ولی موقع خرید ، مشتری با کلی گزینه رنگی روبه رو می شه . از فرش با رنگ روشن گرفته تا رنگ تیره ، همه جور انتخابی هست .
فرش هزار و دویست و هزار و پانصد شانه
هرچی شانه و تراکم بالاتر می ره ، مثل فرش های ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ شانه ، محدودیت تو استفاده از رنگ هم بیشتر می شه . چرا ؟ چون با نخ نازک تری بافته می شن و اگه رنگ زیاد استفاده شه ، وضوح طرح از بین می ره و فرش حالت کدر پیدا می کنه .
برای همین ، تو این مدل ها نهایتاً از ۸ رنگ استفاده می شه . ولی باور کن همین ۸ رنگ ، وقتی بیاد دست یه طراح با سلیقه ی ایرانی ، یه شاهکار هنری از آب درمیاد ! طراحا تو این مدل ها واقعاً گل کاشتن و تونستن با همین تعداد رنگ ، نقش هایی طراحی کنن که مشتری نتونه ازش بگذره .
آیا تنوع رنگی بالا در زیبایی فرش تأثیر دارد ؟
خب حالا بریم سراغ یکی از سوالای رایج خریدارها :
«آیا هرچی رنگ بیشتر باشه ، فرش قشنگ تره ؟»
جواب کوتاه اینه : نه لزوماً !
زیبایی یه چیز کاملاً سلیقه ایه . ممکنه یکی فرش ساده با رنگای ملایم رو دوست داشته باشه ، یکی دیگه طرح های پر رنگ و لعاب رو . پس این که یه فرش ده رنگ باشه یا پنج رنگ ، خودش دلیل بر خوشگل تر بودن یا قشنگ تر بودنش نیست .
علاوه بر سلیقه ، باید به دکوراسیون خونتون هم نگاه کنید . مثلاً اگه خونه تون کوچیکه یا نور کمی داره ، فرش رنگارنگ و شلوغ ممکنه فضا رو کوچیک تر و تیره تر نشون بده . در عوض ، فرش هایی با رنگ روشن ، ساده یا کلاسیک باعث می شن فضا بازتر و نورانی تر به نظر بیاد .
پس اگه خونه تون کوچیکه یا سقف کوتاهه ، سراغ فرشای ساده تر با رنگای ملایم برید . می خواین فضا دلبازتر باشه ؟ فرش آبرنگی با رنگ خنثی مثل طوسی ، کرم یا فیلی گزینه ی خوبیه . یه نکته دیگه هم اینه که اگه به روان شناسی رنگ ها توجه داشته باشید ، خیلی راحت تر می تونید فرشی انتخاب کنید که حال وهوای خونه تونو هم بهتر کنه .
جمع بندی و نتیجه گیری
در نهایت ، وقتی دنبال خرید فرش ماشینی هستید ، فقط به تعداد رنگ نگاه نکنید . تعداد رنگ یکی از فاکتورهاییه که توی قیمت و ظاهر فرش اثر داره ، ولی همه چی نیست . بهتره همه ی فاکتورها مثل جنس نخ ، نوع بافت ، شانه ، تراکم و حتی سبک دکوراسیون رو با هم در نظر بگیرید .
اگه دنبال یه فرش مدرن و خاص می گردید ، فرش های با رنگ های کمتر و طراحی آبرنگی یا فانتزی گزینه ی خوبین . اما اگه دوست دارید فرش شلوغ تر باشه و طرح های پر جزئیات داشته باشه ، فرش های با تعداد رنگ بالا انتخاب مناسب تری هستن . خلاصه ، انتخاب دست خودتونه ، فقط حواستون باشه که اطلاعات دقیق داشته باشید تا خرید هوشمندانه تری انجام بدید .
