در صنعت فرش دستباف و ماشینی، استاندارد اندازه و سایز یک فرش ۱۲ متری می باشد. یعنی نقشه فرش ابتدا برای این سایز طراحی میشود. وقتی از یک فروشنده قیمت یک فرش را سوال میکنید، به صورت پیش فرض به شما قیمت و مشخصات فرش ۱۲ متری را میدهد. اگرچه بافت فرش ماشینی در شکل های مختلف هندسی از قبیل دایره، مربع، مستطیل ، بیضی، لوزی و حتی چند ضلعی قابل بافت است، اما شکل استاندارد در فرش ماشینی مستطیل است و اگرچه سایر اشکال هندسی نیز میتوانند زیبا باشند، اما این شکل، زیباترین حالت فرش ماشینی را به نمایش میگذارد. برای آشنایی با ابعاد فرش ماشینی همراه قالی کاشان باشید.
ابعاد فرش ۹ متری ۲٫۵ در ۳٫۵ متر است که اصطلاحاً به آن فرش ۹ متری گفته میشود، یعنی طول آن ۳٫۵ و عرض آن ۲٫۵ است. پرطرفدارتر بودن فرش ۹ متری به دلایل مختلفی است. معمولا نقشهها در این ابعاد، از زیبایی بیشتری برخوردار است و بیشتر مورد پسند مخاطبان قرار میگیرد. همچنین با کوچکتر شدن فضاهای خانه در بین ایرانیان، بیشتر افراد به این سمت رفتند تا فرشهای کوچکتری را انتخاب کنند.
چیزی که در خانههای ایرانیان بیشتر دیده میشود، پهن کردن یک فرش ۶ متری با نقشهی زیبا در وسط اتاق و یا سالنهای پذیرایی است. معمولا در خانههایی که چیدمان به شکل اسپرت است، فضاهای اطراف مبلمان بدون فرش است و یک فرش ۶ متری در وسط سالن انداخته شده است که زیبایی بسیار زیادی دارد.
فرش ۶ متری نیز به مانند فرشهای ۱۲ متری و ۹ متری، جزء سایزهای استاندارد محسوب میشود. ابعاد فرش ماشینی ۶ متری ۳ متر طول و ۲ متر عرض است یعنی ۳*۲ متر.
معمولا زمانی که یک نقشه زیبا در اندازههای ۱۲، ۹ و ۶ متری بافته میشود، قالیچه ۴ متری هم درنظر گرفته میشود. این قالیچهها در مکانهای خاص و به تنهایی مورد استفاده قرار میگیرند. ابعاد قالیچه ۴ متری عرض ۱٫۵ و طول ۲٫۲۵ است.
برای آشنایی بیشتر مقاله تفصیلی ما درباره استاندارد ابعاد فرش ماشینی را مطالعه بفرمایید.
۱. نقشهی هر فرشی در ۳ سایز استاندارد ۱۲، ۹ و ۶ متری بافته میشود ابعاد کناره و گرد آن نیز معمولا موجود است.
۲. فرشهای با ابعاد بزرگ، اگرچه زیبایی خیره کنندهای دارند اما باید به این نکته توجه داشته باشید که موضوع حمل و نقل و شستشوی آنها هم دردسرهای خود را دارد.
۳. معمولا نقشههای فرش تا یک مدت خاص( مثلا دوسال) بافته میشود و پس از آن توقف تولید میشود. بنابراین اگر نیاز به دو فرش جفت دارید، باید در فاصله ی زمانی کمی آن را خریداری کنید و یا در غیر اینصورت در آینده طرحی را انتخاب کنید که به طرح و نقشه شما نزدیک باشد.
علاوه برابعاد استاندارد فرش ماشینی تولید شده، سایزهایی دیگری نیز به صورت سفارشی و به درخواست مشتری تولید میشوند که در زیر نمونه هایی از آن را معرفی خواهیم کرد :
سیستم بافت دستگاه های فرش ماشینی به این صورت است که وقتی دستور تولید هر سایزی به آن داده میشود، دستگاه آن سایز فرش را به صورت جفت و به صورت زیر و رو و پشت به پشت هم تولید میکند. به همین جهت معمولا نمیتوان یک سایز فرش را به صورت تکی تولید کرد. با توجه به این موضوع ابعاد استاندارد فرش ماشینی معرفی شده در لیست بالا چون به صورت دائمی موجود هستند و فروش آنها نیز رایج است، به صورت تکی هم فروخته میشوند. اما سایزهای غیر استاندارد چون فقط مخصوص یک مشتری تولید میشوند، برند تولید کننده هر 2 تخته فرش را به مشتری درخواست کننده عرضه میکند.