طریقه نگهداری فرش های دستباف

فرش دستباف یه چیز معمولی نیست ؛ یه تکه از فرهنگمونه. از همون روز اولی که بافنده شروع می کنه نخ ها رو گره زدن ، یه جور جون و عشق توی تار و پودش می ره. اما خب ، هر چیزی برای اینکه سالم بمونه ، مراقبت می خواد. اگه تو خونه تون فرش دستباف دارین یا قراره یکی بخرین ، لازمه بدونین چطوری ازش نگهداری کنین که سال ها مثل روز اول بمونه. این مقاله دقیقاً همینه ؛ قراره قدم به قدم باهم مرور کنیم که چه کارهایی باید بکنیم و از چی باید دوری کنیم.

محافظت از فرش در برابر حشرات موذی

یکی از بدترین اتفاق هایی که می تونه برای فرش بیفته ، افتادن توی دام بید و حشراته. مخصوصاً وقتی فرش ت رو انبار کردی و مدتی دست بهش نزدی.

خب راه حل چیه ؟ خیلی ساده ست :
هر چند وقت یه بار فرشت رو هوا بده و بذار نور بخوره. حتی اگه ازش استفاده نمی کنی ، حداقل ماهی یک بار بازش کن و یه آفتاب گردون حسابی بهش بده.

اگه قراره مدت طولانی توی انبار بمونه ، بد نیست از نفتالین ، نگزالت یا حتی یه کم تنباکو خشک توی لایه های فرش بذاری. البته یادت نره که این چیزا اگه زیاد استفاده بشن ، ممکنه رنگ فرشت رو خراب کنن. پس اندازه نگه دار !

چرخاندن فرش برای ساییدگی یکنواخت

خیلی وقتا فرش هامون رو تو جاهایی پهن می کنیم که تردد زیاده. مثل راهرو ، جلوی مبل یا دم در. اگه همیشه فقط یه قسمت پا بخوره ، اون بخش ساییده می شه و فرش یه طرفه خراب می شه.

راه حل ؟ ساده ست : هر چند ماه یه بار فرش رو بچرخون. با این کار ، همه ی بخش ها به یه اندازه پا می خورن و ساییدگی فرش یکنواخت می شه.

مراقبت از فرش در زمان نظافت و شست وشو

تا حالا فکر کردی گرد و خاک چقدر می تونه تو دل فرش نفوذ کنه ؟ این ذرات کوچولو ، اگه توی تاروپود فرش جا خوش کنن ، کم کم باعث پوسیدگی و خراب شدنش می شن.

پس حداقل هر دو هفته یه بار با جاروبرقی آروم جارو بزن. نه با شدت زیاد ، نه با برس چرخان !

حالا برسیم به شستن فرش :
اگه تخصصش رو نداری ، لطفاً سراغش نرو ! چون یه اشتباه کوچیک ممکنه فرشتو برای همیشه خراب کنه. بهترین کار اینه که بین دو تا چهار سال یه بار فرشتو بدی به یه قالیشویی معتبر تا با تجهیزات درست بشورنش.

پیشگیری از بیدخوردگی فرش

یه اشتباه رایج اینه که فرش رو روی زمین هایی با درز و ترک پهن می کنیم. این فضاهای خالی ، بهترین جا برای رشد بید و حشرات ریزه.

برای پیشگیری ، سعی کن سطح زیر فرش صاف و بدون درز باشه. اگه احتمال بیدزدگی وجود داره ، مقدار خیلی کمی نفتالین یا پودر مخصوص استفاده کن. فقط یادت باشه زیاده روی توی این مورد مثل نمک زیاد تو غذاست ؛ نه تنها مفید نیست ، بلکه می تونه به فرش آسیب بزنه.

چطور لکه رنگ یا چسب را از فرش پاک کنیم ؟

اگه رنگ ساختمونی ، چسب مایع یا هر چیز چسبنده ای روی فرش ریخت ، وقت تنگه ! قبل از اینکه خشک بشه ، با یه پارچه نم دار تمیزش کن.

اما اگه دیر رسیدی و لکه خشک شد ، دیگه دستکاریش نکن. بهترین کار اینه که فرشت رو ببری قالیشویی حرفه ای که می دونن چطوری لکه رو بدون آسیب پاک کنن.

اگه بر اثر نشتی آب یا ترکیدن لوله ، فرشت خیس شده و رنگ ها با هم قاطی کردن ، حتماً همون روز با یه قالیشویی خوب تماس بگیر. چون هر چی دیرتر بشه ، لکه ها سخت تر پاک می شن.

پاک کردن آدامس از روی فرش

از اون اتفاقای بد که ممکنه تو خونه بیفته ، آدامسیه که یکی سهواً بندازه روی فرش. اما نگران نباش ، چون یه راهکار ساده هست :

چند تا تکه یخ از فریزر بیار ، بذار روی آدامس تا خوب سفت بشه. بعد با ناخن یا پشت چاقو یواش یواش بکنش. این کارو چند بار تکرار کن تا کل آدامس کنده بشه. فقط یادت باشه فقط با یخ کار کن ، نه هیچ چیز دیگه ای !

اصول نگهداری فرش لوله شده

یه اشتباه رایج که خیلیا انجام می دن ، اینه که فرش لوله شده رو همین طوری ول می کنن یه گوشه. در صورتی که اگه درست نگه داری نشه ، رطوبت و نور می تونه خرابش کنه.

بهترین کار اینه که فرش لوله شده رو توی نایلون مقاوم بذاری. اینطوری نه گرد و خاک روش می شینه ، نه آفتاب رنگش رو می بره. برای حمل و نقل یا نگهداری تو انبار ، هیچ وقت فرش دستباف رو تا نزن. چون تا خوردن باعث شکستگی و حتی پارگی می شه.

شرایط انبار مناسب برای نگهداری فرش

اگه قراره فرشتو مدت طولانی تو انبار بذاری ، اونجا باید یه سری شرایط رو داشته باشه :

1. دیوار و سقف محکمی داشته باشه تا گرما و رطوبت بهش آسیبی نزنن.
2. هر چند وقت یه بار سم پاشی بشه تا بید و موریانه نیان مهمونی.
3. پنجره و هواکش داشته باشه که فرش تو محیط خفه خراب نشه.

نگهداری طولانی مدت فرش بدون استفاده

نمی خوای فرشتو بندازی کف خونه و قراره یه مدت توی انبار بمونه ؟ مشکلی نیست. فقط این نکات رو رعایت کن :

• فرش رو رول کن ، نه تا.
• بذارش به صورت افقی روی زمین خشک و صاف ، نه عمودی کنار دیوار.
• هیچ وسیله ای هم روش نذار.
• هر سه ماه یه بار درش بیار ، پهن کن ، یه ۲۴ ساعت هوا بخوره ، بعد دوباره لوله کن و بذار سر جاش.

اگه مجبوری فرش رو تا کنی ، بهتره اون رو توی جعبه مخصوص خودش بذاری و مطمئن شی جای مناسبی نگه داری می شه.

جمع بندی ؛ مراقبت از فرش دستباف ، حفاظت از میراث ایرانی

فرش دستباف فقط یه شیء تزئینی نیست. یه تکه از دل هنر ایرونه که تو خونه هامون جا خوش کرده. اگه خوب ازش مراقبت کنیم ، نه تنها زیباییش حفظ می شه ، بلکه می تونه سال ها و حتی نسل ها تو خانواده بمونه.

کافیه چندتا نکته ساده رو بدونی و رعایت کنی ، تا این میراث ارزشمند مثل روز اول بدرخشه.