فرش چهل تکه ؛ ترکیب اصالت و خلاقیت در دکوراسیون مدرن
تا حالا به این فکر کردین که یه فرش هم می تونه مثل یه تابلوی هنری حرف برای گفتن داشته باشه ؟ فرش چهل تکه دقیقاً همون چیزیه که قراره خونه تون رو خاص تر و متفاوت تر نشون بده. این فرش ها که تو دنیا به اسم «پچ ورک» هم شناخته می شن ، ترکیبی از تکه های مختلف فرش های قدیمی یا جدید هستن که با سلیقه و هنر کنار هم چیده شدن. تو سال های اخیر ، این سبک خاص تو ایران هم حسابی محبوب شده ، مخصوصاً تو خونه هایی که به سبک مدرن چیده شدن.
اگه از اون دسته آدم هایی هستین که دنبال یه فرش خاص با طرحی متفاوت و حس نوستالژیک می گردین ، حتماً باید با فرش های چهل تکه آشنا بشین. تو این مقاله قراره درباره ویژگی ها ، مدل ها ، تفاوت ها و حتی نحوه بافت این فرش ها براتون بگیم. پس اگه دنبال خرید یه فرش فانتزی و مدرن و خاص از فرش کاشان هستین ، با ما همراه بمونین. شاید در نهایت این فرش بشه انتخاب اصلی تون برای خونه تون.
فرش چهل تکه یا کلاژ چیست ؟
شاید اولین چیزی که موقع شنیدن اسم «فرش چهل تکه» به ذهن می رسه اینه که یعنی از چهل تا تکه مختلف فرش ساخته شده ؟ خب راستش همیشه دقیقاً چهل تکه نیست ، ولی اصل ماجرا همین ایده خلاقانه ست : کنار هم گذاشتن تکه هایی از فرش های مختلف ، مخصوصاً اون هایی که آسیب دیدن یا قدیمی شدن ، و ساختن یه فرش جدید با طرح و داستانی تازه.
تو گذشته ، وقتی یه فرش دستباف خراب می شد یا بخش هایی ازش از بین می رفت ، بخش های سالمش رو جدا می کردن و با ترکیب اون با تکه هایی از فرش های دیگه ، یه اثر هنری جدید می ساختن. یه جورایی مثل احیای دوباره فرش ها بود. نتیجه اش هم می شد یه فرش متفاوت که هر بخشش یه داستان داره ، یه نقشه ، یه حس.
جالب تر اینکه فرش چهل تکه فقط تو ایران محبوب نیست ؛ تو اروپا و کشورهای دیگه هم خیلی ازش استقبال شده. طرح خاص ، تلفیق سنت و مدرنیته و البته اون حال و هوای هنری که به فضا می ده باعث شده تبدیل بشه به یه انتخاب خاص تو طراحی داخلی.
ویژگی های فرش چهل تکه چیست ؟
خب حالا بریم سراغ اینکه این فرش ها دقیقاً چه ویژگی هایی دارن. همون طور که گفتیم ، فرش چهل تکه معمولاً از بخش های مختلف فرش های قدیمی درست می شه. ممکنه این تکه ها از قالی دستباف باشن یا از فرش هایی که دیگه قابل استفاده نیستن. ولی نکته جالب اینجاست که این ترکیب باعث خلق یه اثر کاملاً خاص می شه.
یکی از ویژگی های مهم این فرش ها ، استفاده از طرح ها و نقوش اصیل ایرانیه. حتی تو مدل های ماشینی هم این نکته رعایت می شه. بافت منسجم ، رنگ بندی متنوع و البته طراحی خاصی که توش تکه ها با سلیقه کنار هم قرار گرفتن ، باعث شده این فرش ها هم برای خونه های سنتی مناسب باشن ، هم برای فضاهای مدرن.
مثلاً یه نفر ممکنه دنبال یه فرش ساده با رنگ های خنثی باشه ، یکی دیگه یه فرش رنگی و شلوغ بخواد. اینجا فرش چهل تکه می تونه به راحتی جوابگوی هر دو سلیقه باشه. تازه ، جنس این فرش ها هم خیلی مقاومه و می تونن سال ها تو خونه تون بدرخشن.
تفاوت فرش چهل تکه دستباف و ماشینی
خب حالا سوال اینجاست که فرق بین چهل تکه دستباف و ماشینی چیه ؟ اول از همه باید بدونین که تو فرش های دستباف معمولاً از رنگ های اصیل ایرانی استفاده می شه ؛ رنگ هایی مثل لاکی ، قرمز ، سرمه ای و رنگ های گرم. طرح هایی مثل بته جقه ، افشان ، اسلیمی و… هم توشون به چشم می خوره. این فرش ها بیشتر حس سنتی دارن و خیلی باحال با فضای کلاسیک هماهنگ می شن.
اما در عوض ، فرش چهل تکه ماشینی یه کم مدرن تره. این فرش ها بیشتر با رنگ های خنثی مثل طوسی ، نقره ای یا حتی آبی روشن بافته می شن. دلیلش هم اینه که امروزه خیلی از خونه ها به سبک مینیمال طراحی می شن و فرش های مدرن ساده بهتر به دکوراسیون می خورن.
حالا نکته مهم دیگه ای که باید بدونین ، بحث ظرافت بافته. چون فرش های ماشینی با دستگاه های پیشرفته بافته می شن ، معمولاً شانه و تراکم بالاتری دارن. این باعث می شه طرح و نقش فرش خیلی واضح تر و تمیزتر دربیاد. مثلاً یه فرش 1500 شانه کلاژ ماشینی کاشان ، می تونه زیبایی خیره کننده ای داشته باشه که تو فرش های دستباف سنتی کمتر دیده می شه.
نحوه بافت فرش کلاژ چگونه است ؟
تا حالا به این فکر کردین که این فرش های چهل تکه چطوری درست می شن ؟ مخصوصاً اونایی که دستبافن ؟ فرش چهل تکه دستباف واقعاً یه اثر هنریه. اول از همه ، باید تکه هایی از فرش های قدیمی یا آسیب دیده جدا بشن. البته تکه هایی که هنوز سالم و باکیفیت هستن. اگه رنگ این تکه ها پریده باشه ، تو یه مرحله جدا رنگ آمیزی می شن تا ظاهرشون جون بگیره.
بعدش نوبت وصله دوزیه ! این تکه ها یکی یکی با دست کنار هم چیده و دوخته می شن. حاصلش یه فرش خوش رنگ و لعابه که هر تیکه اش یه طرح و داستان متفاوت داره. قشنگی اش اینه که ممکنه یه تکه از کاشان باشه ، یکی از تبریز ، یکی دیگه از مشهد ؛ یعنی یه جور سفر فرهنگی روی زمین !
اما فرش چهل تکه ماشینی هم دو مدل داره. یه مدل دقیقاً مثل همون دستباف دوخته می شه ، ولی با دستگاه. مراحلش به این شکله :
- بریدن تکه هایی از فرش های ماشینی با الگویی مشخص
- چیدنشون کنار هم طبق طرح
- چسبوندن تکه ها به هم
- دوختن با دستگاه مخصوص
- چرم دوزی پشت فرش برای آستر
- ریشه زنی و عملیات تکمیلی مثل آهار و زیگزاگ زدن
اما یه مدل دیگه هم هست که تکه دوزی واقعی توش انجام نمی شه. به این مدل می گن فرش کلاریس. توی این نوع ، طرح کلاژ روی فرش چاپ می شه ، نه دوخته. یعنی یه تصویر کلاژ رو روی زمینه فرش پرینت می کنن. ساده تر ، سریع تر و ارزان تر.
اکثر فرش های کلاریس کلاژ ، توی کارخانه فرش محتشم کاشان تولید می شن. پس اگه دنبال یه فرش خاص با طرح های کلاژ هستین ، این مدل ها رو هم حتماً تو لیست خریدتون بذارین.
راستی یه نکته مهم ! ساخت فرش های کلاژ دستباف چون با دست انجام می شه ، زمان برتر و سخت تره. به خاطر همینم هست که تو نمایشگاه ها بیشتر فرش های چهل تکه ماشینی دیده می شن تا دستباف.
انواع فرش کلاژ و پچ ورک ماشینی
همون طور که گفتیم ، فرش های کلاژ ماشینی به دو شکل اصلی تولید می شن : مدل تکه دوزی شده و مدل چاپی (کلاریس). حالا بیاین ببینیم اینا چه فرقی دارن و چه ویژگی هایی دارن.
فرش های کلاژ تکه دوزی شده توی شانه و تراکم های مختلف تولید می شن. مثلاً فرش ۷۰۰ شانه ، ۱۰۰۰ شانه یا ۱۲۰۰ شانه. این یعنی بافتشون به قدری ریزه که خیلی شبیه دستباف به نظر میان. این مدل ها معمولاً از بهترین دستگاه های بافندگی استفاده می کنن و کیفیتشون فوق العاده ست.
از طرف دیگه ، فرش های کلاریس کلاژ که بیشتر ۷۰۰ شانه با تراکم ۲۵۵۰ هستن ، یه ویژگی خاص دارن : هیچ محدودیتی تو رنگ ندارن. چون چاپی ان ، می شه هر رنگی رو با هر ترکیبی توی طرحشون استفاده کرد. این موضوع باعث شده فرش های کلاریس از نظر تنوع رنگی بی رقیب باشن.
اگه یه سر به فروشگاه قالی کاشان بزنین و این مدل ها رو ببینین ، احتمال زیاد حسابی هیجان زده می شین. چون واقعاً طرح هاشون خاص ، مدرن و خوش گل ان. شاید همون لحظه دلتون بخواد یه دونه بخرید !
فرش کلاژ یا چهل تکه در دکوراسیون
یکی از مهم ترین دلایلی که مردم سراغ فرش چهل تکه می رن ، انعطافش تو دکوراسیونه. این فرش ها از اون مدل هایی هستن که همه جا به درد می خورن. چه خونه تون سنتی باشه ، چه مدرن ، یه مدل از این فرش پیدا می شه که با سلیقه تون جور دربیاد.
طرح های فرش چهل تکه خیلی متنوعه. از نقش های قدیمی ایرانی گرفته تا مدل های ساده و امروزی. رنگ بندی ش هم همین طوره. مثلاً اگه خونه تون با رنگ های خنثی مثل طوسی ، کرم یا نقره ای دکور شده باشه ، این فرش ها گزینه های زیادی برای ست کردن دارن. ولی اگه حال و هوای سنتی رو دوست دارین ، طرح هایی با رنگ های لاکی ، آبی یا روناسی هم موجوده.
این فرش ها مخصوصاً تو فضاهای خاصی مثل اتاق خواب ، آشپزخونه ، راهرو یا حتی فضای مطالعه خیلی خوب جواب می دن. چون هم از نظر ابعاد تنوع دارن ، هم از نظر طرح.
یه مزیت دیگه شون هم اینه که طرح های کلاژ چون تکه تکه ان و نقوش همدیگه رو قطع نمی کنن ، باعث می شن فضا خلوت تر و مرتب تر به نظر بیاد. یعنی اگه فضای کوچیکی دارین و نمی خواین خیلی شلوغ شه ، فرش چهل تکه انتخاب خوبیه.
بهترین راه خرید فرش چهل تکه چیست ؟
خب حالا که با همه ویژگی ها و مدل های فرش چهل تکه آشنا شدیم ، سوال اصلی اینه : «از کجا بخریم که هم مطمئن باشه ، هم قیمتش خوب باشه ؟» جواب ساده ست : فروشگاه قالی کاشان.
توی فروشگاه قالی کاشان ، کلی مدل فرش چهل تکه هست که می تونین هم از نظر طرح بررسی شون کنین و هم از نظر قیمت. تنوع بالایی داره ؛ از طرح های کلاسیک گرفته تا مدل های مدرن ، تو همه سایزها. فرش ۱۲ متری ، ۹ متری ، ۶ متری یا حتی قالیچه های کوچیک تر ؛ هر چی که دنبالش هستین ، پیدا می شه.
یکی از خوبی های خرید از این فروشگاه اینه که فرش ها با ضمانت مستقیم از کارخانه ارائه می شن. یعنی خیالتون از بابت کیفیت راحته. تازه یه مزیت خیلی مهم دیگه هم داره : قیمت ها واقعاً مناسبه. چون مستقیم از تولید به مصرفه ، دیگه خبری از واسطه و قیمت فرش های الکی بالا نیست.
و یک نکته ی خیلی جذاب برای اونایی که اهل خرید اینترنتی ان : ارسال رایگان فرش. یعنی هم یه خرید راحت دارین ، هم تو هزینه ها صرفه جویی می شه.
مزایای استفاده از فرش کلاژ
شاید با خوندن این همه ویژگی هنوز مطمئن نباشین که این فرش ها براتون مناسب هستن یا نه. بیاین چند تا از مهم ترین مزایای فرش چهل تکه رو با هم مرور کنیم :
-
سازگاری با انواع دکوراسیون :
چه خونه تون سنتی باشه ، چه مدرن ، فرش کلاژ می تونه توش بدرخشه. ترکیب طرح های کلاسیک با چیدمان امروزی یه زیبایی خاص می ده.
-
تنوع بالا در طرح و رنگ :
اگه دنبال خاص بودن هستین ، این فرش دقیقاً همونه. تنوع بی نظیرش باعث می شه هر سلیقه ای رو راضی کنه. از رنگ های ملیح تا رنگ های تند ، همه چی هست.
-
احیای دوباره فرش های قدیمی :
این فرش ها باعث شدن که فرش های کهنه و حتی آسیب دیده دوباره قابل استفاده بشن. حتی فرش هایی که از رطوبت یا آتش سوزی آسیب دیدن ، با تکه دوزی تبدیل به اثری جدید می شن.
-
استحکام بالا :
چون پشت این فرش ها معمولاً آستر چرمی دوخته می شه ، سر نمی خورن و خیلی هم مقاومن. اگه خونه تون کف سرامیکه ، این ویژگی خیلی به دردتون می خوره.
-
پتانسیل صادراتی :
به دلیل طراحی خاص و استقبال بالای خارج از کشور ، فرش چهل تکه یه کالای تجاری با ارزشه. یعنی خرید این فرش نه تنها یه انتخاب زیباست ، بلکه به رشد اقتصاد هم کمک می کنه !
شستشوی فرش چهل تکه
یکی از سوال های همیشگی اینه که : «آیا شستن این فرش ها مشکله ؟» جوابش خیله ! فرش چهل تکه ، به خصوص مدل های ماشینی ، درست با همون الیافی تولید می شن که تو بقیه فرش های ماشینی هم استفاده می شه.
پس هم از نظر جنس و کیفیت قابل اعتماده ، هم از نظر نگهداری و شستشو مشکلی نداره. فقط باید همون مراقبت های معمولی رو رعایت کنین. مثلاً اگه خودتون نمی خواین بشورین ، می تونین با خیال راحت بدین قالیشویی های معتبر.
البته فرش های دستباف چهل تکه چون خاص تر و ظریف ترن ، بهتره با دقت بیشتری شسته بشن یا حتماً به متخصص ها سپرده بشن.
جمع بندی نهایی
خب ، رسیدیم به آخر ماجرا ! اگه تا اینجا همراه ما بودین ، حالا دیگه به خوبی با فرش چهل تکه یا کلاژ آشنا شدین. از تاریخچه اش گرفته تا مدل ها ، روش های بافت ، مزایا ، کاربرد تو دکوراسیون و حتی نحوه شستشو. فرش چهل تکه فقط یه وسیله تزئینی نیست ؛ یه ترکیب هنرمندانه از سنت ، اصالت ، بازیافت و مدرنیته ست.
اگه سوال یا ابهامی دارین ، می تونین با کارشناسان قالی کاشان تماس بگیرین و مشاوره رایگان بگیرین. شاید همین امروز یه تکه از هنر ایرانی رو به خونه تون بیارین !
اشتراک گذاری
