فرش ماهی یا ریز ماهی کاشان

فرش طرح ماهی یا ریز ماهی یک طرح فرش اصیل ایرانی است که طرفداران بسیاری دارد. این فرش که از طرح های فرش دستباف تبریز گرفته شده است ، دارای حس اصالت ایرانی است و فضایی کلاسیک در منزل شما ایجاد می کند. فرش طرح ماهی یا ریز ماهی یکی طرح اصلی و پر کاربرد فرش ایرانی است. این طرح از سالهای دور در هنر فرش دستباف ایرانی جای خود را باز کرده است. این طرح فرش به دلیل ارتباط فرهنگی که این طرح با مردم شهرهای شمال غرب ایران دارد و بافت فرش دستباف آن در این مناطق بسیار رواج داشته و دارد، در فرش ماشینی آن نیز، خریداران زیادی در این مناطق دارد.

هرچند ساختار اصیل این فرش طرح ماهی به گونه ای با فرهنگ اصیل ایرانی گره خورده است که در همه جای ایران به ویژه در دکوراسیون های سنتی می توانید، این طرح را مشاهده کنید. خرید فرش با این طرح و مدل برای کسانی که به دنبال طرح های فرش گل ریز و هندسی و منظم هستند، مناسب است. در ادامه به ویژگی های فرش ریزماهی که در قالی کاشان به فروش می رسد ، می پردازیم.

فرش ماشینی کاشان طرح ماهی یا ریز ماهی چیست؟

فرش طرح ماهی یا ریز ماهی به فرشی گفته می شود که در طراحی آن از نقش دو ماهی که به دوره یک تصویر دایره ای مهر می چرخند استفاده می شود. اما پس از ورد اسلام به دلیل ممنوعیت تصویرگری حیوان و انسان و.. بافندگان آن را به گل و برگهایی شبیه به همان طرح ماهی تبدیل کرده و همچنان به بافت آن ادامه داده اند. طرح دو برگ قوسی شکل به همراه یک گل در میان آن، تصویر همان دو ماهی چرخیده به دوره تصویر مهر را به ذهن می آورد که به همین دلیل به این طرح ماهی درهم هم گفته می شود. چون این کار در دوره تیموریان در هرات رواج یافت، از این طرح ماهی به ماهی هراتی نیز یاد می شود. و آنچه در امیان انواع طرح ماهی از محبوبیت و شهرت بیشتری برخوردار است همین طرح است. فرش طرح ماهی درهم انواع گوناگونی دارد. که هرکدام به اختلاف در جزئیات نام دارند که در میان مهمترین آنها به ماهی هراتی، ماهی کردستان، ماهی زنبوری، ریز ماهی و ماهی فراهان اشاره کرد.

فرش طرح ماهی یا ریز ماهی به جرات می توان گفت یکی از 10 طرح مشهور و برتر فرش ایرانی است. فرش ماشینی این طرح نیز به تقلید از فرش دستباف، بنا به نیاز بازار به تولید این فرش پر طرفدار، تولید می شود. زمینه فرش پوشیده از این طرح های یکسان است که با تغییر رنگ آن ها بخش های مختلف فرش مانند لچک ترنج ایجاد شده اند. لچک ترنج از طرح فرش های دیرینه ایرانی است که در اکثر فرش های سنتی دیده می شود. به دلیل تکرار طرح ماهی در سراسر فرش می توان این طرح جزو دسته طرح فرش های واگیره ای یا بندی یا تکراری دانست.

فرش ماشینی و دستباف ایرانی همواره دارای تنوع طرح و رنگ بسیار زیادی بوده است که این امر ناشی از ذوق هنر و فرهنگ هنرمندان فرش ایرانی است. اما بعضی از این طرح ها شهرت بیشتری یافته و چه در میان اهالی هنر و چه برای کسانی که به دنبال قیمت و خرید فرش هستند، شناخته شده ترند. بعضی از آنها از این قرارند:

1. فرش ماهی یا ریز ماهی
2. فرش خشتی
3. فرش افشان
4. فرش شکارگاه
5. فرش طرح تلفیقی

انواع فرش ریز ماهی ایران از نظر ساختار کلی فرش

فرش ریزماهی یکی از فرش های سنتی تبریز و خوی است که طرفداران بسیاری در این خطه از سرزمین ایران دارد. طرح فرش های دیگری که از فرش های دستباف تبریز گرفته شده است، فرش سالاری است که به فرش طرح تبریز نیز شهرت دارد. این دو طرح فرش هم دارای نقش ها و گل های ریز هستند اگرچه نقش های این طرح و مدل فرش، نقوش و گلهای ریزتری دارد و البته به عنوان یک فرش شلوغ می توان از آن نام برد.

در حال حاضر این فرش در شهرهای زیادی در سراسر کشور همچون همدان و بیجار و سنندج و مشهد و بروجرد و کرمان و… طرفداران زیادی دارد. خرید فرش ماشینی ریز ماهی به عنوان یک فرش اصیل ایرانی هیچگاه از رونق نیفتاده و همواره بر طرفداران این طرح افزوده شده است. به همین دلیل فرش ریز ماهی از 500 و 700 شانه گرفته تا 1000 و 1200 و حتی 1500 شانه تولید شده و همیشه مشتری خود را دارد. حتی کناره فرش های ارزان قیمت تر این فرش به صورت 440 شانه نیز تولید می شوند.

از نظر طراحی ساختار کلی طرح و و نحوه قرار گرفتن لچک و ترنج و حاشیه ها نیز انواع مختلفی از طرح ماهی یا ریز ماهی وجود دارد. یک از رایج ترین و شناخته شده ترین آنها که به طور مختصر به آن فرش ریز ماهی گفته می شود، فرش طرح ریز ماهی اصیل یا ریز ماهی تبریز است. علاوه بر این فرش طرح بیجار نیز نوع دیگری از طرح ماهی است که به دلیل ساختار متفاوت است با نمونه ی تبریزی خود به فرش طرح بیجار شهرت دارد. همچنین انواع طرح های ماهی همچون موج ماهی، شاه ماهی و خورشید ماهی و… نمونه دیگر از طرح ماهی رایج در صنعت فرش ماشینی و دستباف میباشند.

فرش طرح ریز ماهی برای چه دکوراسیونی مناسب است ؟

فرش طرح ریز ماهی جلوه ای خاص و ویژه به فضای منزل شما می دهد و مناسب افرادی است که به دنبال خرید فرش ماشینی با طرح و نقش خاص و زیبا هستند. این طرح فرش یکی از مدل های فرش اصیل ایرانی است. به همین دلیل بیشتر با ساختار سنتی و کلاسیک همخوانی دارد. البته چون طرح ماهی از قدمت زیادی دارد می توان در درکوراسیون های مدرن و لوکس در کنار مبلمان های سلطنتی ، همچون نمونه فرش دستباف آن به عنوان نماد قدمت و اصالت استفاده نمود. این دو وجه به شما کمک می کند که بتوانید این فرش را به دو نوع سبک دکوراسیون تقریبا متضاد ست کنید. استفاده از طرح های اصیل فرش ایرانی در دکوراسیون های لوکس و مجلل امری بسیار رایج است. و این شبک استفاده از فرش های اصیلی ایرانی همچون فرش ریز ماهی، در تصاویری که از اماکن مشهور دنیا و خانه هنرمندان و بازیگران مشهور منتشر می شود، امری است که بارها و بارها مشاهده کرده ایم.

ترنج میانی قرار گرفته در این طرح فرش به شما کمک خواهد کرد تا چیدمان منظم و متقارن در مبلمان و دکوراسیون خود تجربه کنید. اگر به دنبال ایجاد جلوه زیباتر در منزل خود هستید تضاد رنگ در دکوراسیون با زمینه فرش را فراموش نکنید . زمینه شلوغ این فرش میتواند به شما در انتخاب سبک دکوراسیون مناسب کمک کند. اما چیزی که مشخص است کسانی که به دنبال فرش ساده یا فرش خلوت هستند بهتر است از این طرح استفاده نکنند.

انواع شانه و تراکم فرش ریز ماهی

شانه و تراکم فرش ماشینی طرح ریز ماهی به ریزبافتی این طرح و در نتیجه زیباتر شدن رخ فرش بسیار کمک می کند. همانگونه قبلا نیز اشاره کردیم طرح ماهی یک طرح اصیل و پرطرفدار است که سالهاست جایگاه خود را به عنوان یکی از 10 طرح فرش مشهور و اصیل و پر طرفدار ایرانی حفظ نموده است. به همین دلیل با شانه و تراکم های مختلفی تولید می شود که برخی از رایج ترین شانه و تراکم های تولید فرش ریز ماهی از این قرارند:

1. فرش 500 شانه طرح ریز ماهی : فرش ریز ماهی 500 شانه بیشتر به دلیل ارزان بودن و مقرون به صرفه بودن آن تولید میشود. زیرا هموراه به دلایل مختلف برخی از مردم به دنبال فرش ارزان هستند. فرش 500 شانه ریز ماهی هم با تراکم های مختلف و با هم جنس نخ های مختلف تولید می شود.
2. فرش 700 شانه طرح ریز ماهی :  فرش 700 شانه طرح ریز ماهی یکی از رایج ترین و محبوب ترین شانه و تراکم های بافت این طرح فرش است. فرش 700 شانه با تراکم های 1800 و 1950 و 2100 و 2250 و 2400 و 2550 تولید می شود. همچنین انواع فرش 700 شانه با نخ اکرلیک، پلی استر، ورجین و BCF تولید میگردد. در میان همه این تراکم ها و جنس مواد اولیه رایج در فرش، فرش 700 شانه تراکم 2550 آکرلیم از محبوبیت و شهرت بیشتری برخوردار است. علت این امر نیز می تواند ریزبافتی نسبی و کیفیت و دوام بالای آن در کنار قیمت ارزان و مقرون به صرفه آن نسب به شانه و تراکم های بالاتر باشد. در کنار اینها می توان امتیاز ضخامت زیادتر فرش 700 شانه را که پاخور آن را برای محیط های پر رفت و آمد و خانه بهتر می کند، به دو مزیت قبلی افزود.
3. فرش 1000 شانه طرح ریز ماهی : فرش 1000 شانه طرح ریز ماهی پس از فرش 700 شانه آن از نظر ضخامت و قیمت قرار می گیرد. اما مردم هنگام خرید فرش ماشینی به این نکته توجه نمی کنند. و معمولا اگر بخواهند فرش ریزبافت تر از فرش 700 شانه بخرند معمولا سراغ فرش 1200 شانه و 1500 شانه می روند و همین امر باعث شده است، در حق کیفیت فرش 1000 شانه تراکم 3000 اکریلیک، ظلم شود و اغلب نادیده گرفته می شود. در حالی که فرش 1000 شانه از نظر ضخامت از فرش 1200 و 1500 شانه بهتر است.
4. فرش 1200 شانه طرح ریز ماهی : همانگونه که گفتیم این طرح و مدل فرش طرفداران زیادی دارد و البته فرش 1200 شانه گزینه خوبی برای خرید فرش ماشینی ریز بافت است. شهرت و محبوبیت فرش طرح ریز ماهی در کنار ظرافت و لطافت فرش 1200 شانه، یک فرش لوکس و لاکچری را به همراه دارد. ریزبافتی فرش 1200 شانه که در هر 10 سانت آن 120 گره است این فرش را در حد فرش های 85 رج دستباف نمایش می دهد. فرش های 85 رج دستباف جزو گروه فرش های لوکس و لاکچری هستند. فرش 1200 شانه اگرچه از نظر ضخامت نسبت به فرش 700 شانه ظریف تر است اما قطعا ظرافت و لطافت آن می تواند این کاستی را جبران کند.
5. فرش 1500 شانه طرح ریز ماهی : و اما فرش 1500 شانه طرح ریز ماهی که در حقیقتریزبافت ترین نوع فرش از این گروه به شمار می آید. اگر بخواهیم فرش 1500 شانه را که در هر 10 سانت آن 150 گره وجود دارد با رج شمار فرش دستباف تبریز معادل سازی کنیم، چیزی معادل فرش 105 رج خواهد بود! :-x  فرش 1500 شانه در حال حاضر ظریف ترین نوع فرش ماشینی ایرانی است که در کاشان و دیگر شهرهای ایران تولید می شود. البته فرش های 1600 و 1700 شانه نیز تولید می شوند که اغلب طرح های متفاوت با جنس مواد اولیه متفاوتی تولید می کنند. اگر ه دنبال فرش هستید فرش های 500 و 700 و 1000 شانه گزینه های مناسب تری برای شماست.

نگهداری درست از فرش

برای نگهداری از فرش ماشینی و دستباف یکسری اصول مشترک و یک یکسری اصول و قواعد اختصاصی مربوط به هر یک وجود دارد. به طور کلی در همه محصولان نساجی اعم از فرش ماشینی و دستباف و پارچه و… اگه مواد به کار رفته در آن از الیاف کاملا طبیعی مانند پنبه و کنف و پشم و… باشد، باید آن را دور از نور مستقیم خورشید و دور از رطوبت نگهداری کنید. زیرا الیاف طبیعی هم در مقابل خورشید دوام استقامت خود را از دست می دهند و سست می شوند. هم در مقابل رطوبت، رطوبت را به خود جذب نموده و در خود نگه می دارند و همین امر موجب پوسیدگی آن و در نتیجه از هم گسستن تار و پود فرش می شود.