ازهای نهفته در تاریخچه بافت فرش؛ از گذشته تا قالی کاشان امروز

فرش ایرانی فقط یه کف پوش ساده نیست ، یه جور هویت و تاریخ زنده ست . از گذشته های خیلی دور تا همین امروز ، فرش توی خونه های ایرانی همیشه بوده و هست . این هنر قدیمی ، تو هر گوشه ای از دنیا اسم و رسمی برای خودش داره . تو این مقاله از قالی کاشان ، قراره یه نگاهی بندازیم به تاریخچه بافت فرش تو ایران ، ببینیم چی شد که این هنر انقدر مهم شد ، چه تکنیک ها و موادی توش به کار میره و چه نقشه ها و طرح هایی اون رو خاص می کنه . یه جورایی داریم می ریم تو دل فرهنگ و هنر یه ملت !
تاریخچه بافت فرش در ایران
قبل از اینکه بخوایم از جزئیات فنی و طراحی حرف بزنیم ، بهتره برگردیم عقب و ببینیم اصلاً قصه طرح فرش ایرانی از کجا شروع شد .
تاریخ بافت فرش تو ایران به چند هزار سال پیش برمی گرده . یعنی واقعاً از همون زمان های قدیم مردم فرش می بافتن . معروف ترین نمونه ای که تا حالا کشف شده ، فرش پازیریکه که تو یخ های سیبری پیدا شده ؛ این خودش نشون می ده که ایرانی ها خیلی وقت پیش هم توی فرشبافی استاد بودن .
تو دوران صفوی ، اوضاع فرش بافی حسابی رو غلتک افتاد . یعنی فرش فقط یه وسیله نبود ، یه اثر هنری به حساب می اومد . کارگاه های بزرگ تو شهرهایی مثل کاشان ، تبریز و اصفهان راه افتادن و فرش های ایرانی راهشون رو به اروپا هم پیدا کردن .
الان هم ، فروشگاه هایی مثل قالی کاشان ، دارن همین مسیر رو ادامه می دن ؛ البته با یه ترکیب جذاب از سنت و تکنولوژی . هم اصالت دارن ، هم کیفیت .
تکنیک ها و مواد مورد استفاده در هنر بافت فرش
برای اینکه بدونیم یه فرش خوب از چی ساخته شده ، باید بدونیم مواد اولیه اش چیه و چطوری بافته می شه . چون همه چیز از همونجا شروع می شه .
مواد اصلی توی بافت فرش
- پشم : بیشتر فرش های سنتی با پشم بافته می شن . پشم ایرانی هم جزو بهترین های دنیاس ، چون هم نرمه ، هم مقاوم . یه جورایی خودش باعث درخشندگی فرش هم می شه .
- ابریشم : اگه یه فرش خیلی ظریف و گرون قیمت دیدی ، احتمالاً با ابریشم بافته شده . اینا معمولاً فرشای لوکس و دکوری هستن که حسابی چشم نوازن .
- پنبه : پنبه هم کاربرد زیادی داره ، مخصوصاً برای تار و پود فرش . قیمتش کمتره ولی دوامش بالاست ، برای همین تو فرش های ماشینی یا نیمه دست بافت زیاد دیده می شه .
- رنگ های طبیعی : توی رنگ کردن فرش های سنتی ، از چیزهایی مثل پوست گردو ، روناس ، نیل و . . . استفاده می شه . این رنگا هم موندگارن ، هم رنگ های دلنشینی دارن که با گذشت زمان قشنگ تر هم می شن .
تکنیک های بافت
تو بافت فرش ، گره ها مهم ترین نقش رو دارن . مثلاً :
- گره ترکی یا متقارن : بیشتر تو شهرهایی مثل تبریز رایجه .
- گره فارسی یا نامتقارن : توی فرش کاشان و فرش اصفهان بیشتر استفاده می شه .
- قالی بافی دوپودی : این یکی بیشتر تو فرش های ماشینی دیده می شه و باعث می شه فرش حسابی سفت و محکم باشه .
قالی کاشان اومده این روش های سنتی رو با ماشین آلات مدرن ترکیب کرده تا هم کیفیت حفظ شه ، هم سرعت تولید بالا بره . نتیجه ش چی شده ؟ فرش هایی که هم اصالت دارن ، هم قیمت مناسبی دارن .
الگوها و طراحی های فرش ایرانی
نقشه ها و طراحی های فرش ، همون چیزیه که باعث می شه یه فرش خاص باشه یا نه . در واقع ، هر طرح یه داستان داره .
طرح های معروف تو فرش ایرانی
- افشان : از اون طرح های قدیمیه که هنوز هم طرفدار داره . گل ها توش پخش و پلا هستن و تقارن خاصی نداره ، اما یه نظم زیبایی تو بی نظمی اش هست .
- لچک و ترنج : یکی از کلاسیک ترین طرح هاست . یه ترنج وسطه و چهار تا لچک گوشه های فرش . خیلی رسمی و شیکه .
- خشتی : انگار یه صفحه شطرنج رنگی باشه ! هر خشت یه نقش جدا داره .
- محرابی ، شکارگاه ، اسلیمی : اینا بیشتر روایت گرن . یعنی انگار داری یه تابلوی نقاشی رو روی فرش می بینی .
جالبه بدونی قالی کاشان الان داره نسخه های جدید همین طرح ها رو با رنگ بندی های امروزی تولید می کنه . یعنی طرح سنتی با حال و هوای مدرن . تازه ، فرش فانتزی ، کودک و فرش اتاق خواب هم داره ، برای هر سلیقه ای یه چیزی پیدا می شه .
هنر بافت فرش ؛ پیوند گذشته و حال
اگه یه نگاهی به گذشته بندازی ، می بینی که بافت فرش یه جور سنت خانوادگی بوده . از مادربزرگ هایی که توی اتاق های کوچیک قالی می بافتن تا نسل امروز که با دستگاه های پیشرفته کار می کنن .
با پیشرفت تکنولوژی ، فرش ماشینی وارد بازار شد . شاید بعضیا فکر کنن دیگه اون حس و حال قدیمی از بین رفته ، ولی واقعاً این طور نیست . چون تو فرش های ماشینی هم طراحی ها ، نقشه ها و حتی بعضی تکنیک های سنتی رعایت می شن .
مثلاً تو قالی کاشان ، هنوز هم ردپای همون طرح های سنتی دیده می شه ، فقط فرقش اینه که تولیدش سریع تر و قیمتش مناسب تره . خرید مستقیم از کارخانه باعث شده که قیمت نهایی برای مشتری خیلی به صرفه باشه .
یه چیز جالب دیگه اینه که همه ی فرش ها ضمانت کیفیت دارن . یعنی اگه از قالی کاشان بخری ، یه ضمانت نامه ۱۰ ساله هم می گیری . پس خیالت راحت !
قالی کاشان ؛ ترکیبی از اصالت و نوآوری در صنعت فرش
اگه دنبال یه فرش خوب ، با طرح دلخواه و قیمت مناسب می گردی ، شک نکن قالی کاشان بهترین انتخابه . این فروشگاه تونسته یه مجموعه کامل از فرش ماشینی با طراحی های متنوع رو جمع کنه .
چند تا از ویژگی های خاصش :
- کلی طرح افشان گرفته تا فرش های مدرن و حتی کودک .
- رنگ های متنوع مثل طوسی ، کرم ، سرمه ای ، فیلی ، قرمز و . . .
- سایزهای مختلف از ۶ متری تا ۱۲ متری و حتی فرش های سفارشی .
- ارسال رایگان ، مشاوره رایگان ، و خرید مستقیم از کارخانه !
هر سلیقه ای که داشته باشی ، احتمال زیاد تو این فروشگاه چیزی پیدا می کنی که عاشقش بشی . فقط کافیه یه سری بهش بزنی ، ببینی چی داره .
جمع بندی
تاریخچه بافت فرش تو ایران یه قصه ی واقعی از هنر ، عشق و فرهنگ مردمه . این هنر با تمام جزئیاتش – از طرح و نقش گرفته تا رنگ و جنس – هنوز هم زنده ست . امروز با وجود برندهایی مثل قالی کاشان ، این هنر اصیل همچنان داره تو خونه های ما جا خوش می کنه ؛ فقط به شکل مدرن تر .
اگه دنبال خرید فرش خاص هستی که هم اصالت داشته باشه ، هم قیمتش خوب باشه ، حتماً یه سر به قالی کاشان بزن . از تنوع طرح و رنگ گرفته تا خدمات پس از فروش ، همه چیز جوره !