قیمت فرش ماشینی را چگونه تشخیص دهیم؟

قطعاً اگر قیمت فرش ماشینی را اصلی ترین ملاک انتخاب فرش ندانیم، اما یکی از ویژگی های اصلی انتخاب اکثر آدمهاست. البته این موضوع ربطی به سطح درآمد هم ندارد و آدمهای ثروتمند هم از اینکه یک فرش خوب و با کیفیت را با قیمت کمتر خرید کنند راضی ترند! هر چند قیمت یه فاکتور مهم برای خرید فرش به شمار می آید، اما این موضوع مشروط به این است که کیفیت فدای قیمت نشود. بنابر این ما فکر میکنیم که این کیفیت است که همیشه حرف اول را می زند و ارزان بودن فرش یا هر کالای دیگر بعد از کیفیت خوب آن معنی پیدا میکند! وگرنه همه ما می دانیم که پیدا کردن یک فرش یا کالای ارزان و بی کیفیت، کار خیلی آسانتری است!! در اینجا ما قصد داریم، همه موضوعات مهمی که بر قیمت فرش موثر است را، بیان کنیم.

حقّه ای به نام: فاکتور بیار، خسارت بگیر!

حتما شما هم با تبلیغاتی که در رسانه و فضای مجازی و… در رابطه با ضمانت قیمت وجود دارد، برخورد کرده اید. لابد با خود گفته اید، اینها چقدر اعتماد به نفس دارند! پس حتما ارزان ترین فرش را  این افراد میفروشند! ممکن است… اما عجله نکنید! فقط 5 دقیقه با این نوشته همراه شوید تا نکات خیلی مهم و حیاتی را در مورد خرید فرش بیاموزید. نکاتی که از ضرر چند میلیونی شما جلوگیری میکند!!

پیش از اینکه بخواهیم به حقّه و نکته پنهان در تبلیغات ” تضمین قیمت فرش ” بپردازیم، از شما یک سوال دارم. آیا اساسا امکان دارد که کسی فرش را از کارخانه خرید کند، بعد نمایشگاه بزرگی با هزینه های زیاد و تبلیغات میلیاردی داشته باشد، اما همچنان بتواند فرش را به قیمت کارخانه به فروش برساند؟ پس این همه هزینه های نمایشگاه، پرسنل، آب و برق، گاز، تلفن، عوارض، مالیات، تبلیغات تلویزونی، تبلیغات بیلبوردی و…  را چه کسی به جز مشتری باید پرداخت کند؟؟

پس ماجرای « تضمین قیمت » چیست؟

در حقیقت این گونه تبلیغات که در 2-3 سال اخیر در بازار فروش فرش رایج شده به دلیل وجود یک خلاء قانونی است. موضوع از این قرار است که شرکت های تولیدکننده فرش ماشینی، چه در کاشان و چه در شهرهای دیگر، می خواهند که مالیات پرداخت نکنند یا کمتر پرداخت کنند. به همین دلیل وقتی شما از آنها فاکتور یا پیش فاکتور درخواست می کنید، آنها برای اینکه این فاکتور رسمی در جایی ثبت نشود و به دست کسی نیفتد به شما فاکتور نمی دهند. یا اگر هم به شما فاکتوری بدهند، یک پیش فاکتور عمومی و بدون سر برگ و بدون مهر رسمی صادر میکنند که به صورت کلی چیزی را ثابت نمی کند. پس عملا شما نمی توانید از اکثر شرکت ها پیش فاکتور معتبری بگیرید که بخواهید خسارت دریافت کنید! (با توجه به قوانین جدید مالیاتی احتمالا این مشکل در آینده ای نزدیک رفع خواهد شد.)

علاوه بر این، کسانی که چنین تبلیغاتی می کنند معمولا فرش شان را از یکسری شرکتهای خاص خریداری می کنند. بنابراین وقتی می خواهند با آنها قرارداد خرید فرش ببندند، در قرارداد با شرکت شرط میکنند، که شرکت حق ندارد هیچگونه فاکتور خرید رسمی و قابل اثباتی را به مشتریانش ارائه کند. در غیر اینصورت آنها قرارداد خریدشان رو لغو میکنند و سراغ شرکتهای دیگر می روند!! پس این هم دلیل دوم برای اینکه آنها خیالشان راحت است که شما نمی توانید فاکتور یا پیش فاکتور ارائه کنید و از آنها برای خرید فرشتان خسارت دریافت کنید! و البته حتی اگر به فرض خیلی محال بتوانید چنین کاری را بکنید، شما خسارتی دریافت نمی کنید، بلکه تنها مابه التفاوت قیمتی را که گران تر خریده اید به شما باز میگردانند. همین!!

آیا نمایندگی در شهر ما دارید که بتوانیم فرش مان را به قیمت کارخانه خرید کنیم؟

این یکی از سوالات رایجی است که شما عزیزان هنگام خرید فرش از بنده و همکارانم در مجموعه قالی کاشان می پرسید. فکر میکنم با توجه به مطالبی که در بالا در رابطه با تضمین قیمت فرش گفتیم، جواب این سوال برای شما روشن شده باشد. اما من عادت دارم برای اینکه منظورم را به آسانی به مخاطبانم منتقل کنم از خود آنها سوال بپرسم. الان هم یک بار دیگر میخواهم از شما بپرسم: با توجه به مطالبی که تا اینجا یاد گرفته اید، به نظر شما اصلا امکان دارد که نمایندگی یک شرکت یا کارخانه در یک شهری بتواند فرش خود را به قیمت کارخانه به فروش برساند؟؟

پاسخ این سوال منفی است!  چرا؟؟  چون خود نماینده هم یک واسطه به حساب می آید! (هرچقدر هم که تبلیغات تلویزیونی داشته باشد!!) فرض کنید شرکتی در شهر شما یک فروشگاه فرش یا مبلمان و … راه اندازی میکند. اگر قرار باشد که فروش فرش به قیمت کارخانه داشته باشد پس هزینه پرسنل نمایشگاه، اجاره، مالیات، عوارض و قبض آب، برق، گاز، تلفن و… را چه کسی باید پرداخت کند؟؟!

عوامل موثر بر قیمت فرش ماشینی

برای اینکه یک فرش ماشینی خوب و با کیفیت با قیمت ارزان یا به عبارت بهتر، به قیمت مناسب خرید کنید، لازم است که ابتدا از بعضی از عوامل موثر در تعیین قیمت فرش ماشینی اطلاع داشته باشید. ما قبلا در مطلبی با عنوان “4 عامل موثر در قیمت فرش ماشینی” به نقش 4 عامل اصلی و کلیدی که بر قیمت فرش تاثیر دارند پرداختیم. برای مطالعه این مقاله میتوانید اینجا کلیک کنید.

ما در مقاله ی فوق، یک باور و اعتقاد رایج در میان مردم در مورد طرح فرش را زیر سوال بردیم. گفتیم که بر خلاف باور اکثر مردم طرح فرش اساسا تاثیری در قیمت فرش ندارد. اما متاسفانه گاهی بعضی از هموطنان عزیزمان به ما اطلاع میدهند که برخی از فروشندگان از عدم اطلاع آنها سو استفاده کرده و فرشی که طرح آن مورد علاقه و پسند مشتری قرار گرفته است را به قیمت بالاتر به مشتری فروخته اند!!

اولین عامل موثر در قیمت فرش ماشینی : شانه فرش

اگه از همراهان همیشگی ما باشید قطعا تاکنون خود شما به یک کارشناس فرش خبره تبدیل شده اید. و به راحتی می توانید شانه و تراکم فرش را تشخیص دهید. همان گونه که در مطالب قبلی گفتیم، به تعداد گره های موجود در یک متر عرض فرش شانه فرش میگوییم. مسلما هرچه شانه فرش بالاتر باشد تعداد گره های موجود در فرش هم بیشتر شده و به اصطلاح فرش ریزباف تر میشود و قیمت فروش فرش هم گران تر میشود!

ما پیش از این در مقاله ای با عنوان ” شانه فرش چیست؟“ به صورت مفصل و با زبان ساده به این موضوع پرداخته ایم. شما می توانید برای کسب اطلاعلات بیشتر و در این زمینه روی عنوان مقاله کلیک کرده و خیلی سریع این مقاله مفید را مطالعه کنید.

دومین عامل: تراکم فرش ماشینی

در مورد تراکم هم به صورت مفصل توضیح داده شد. گفتیم که تراکم فرش که همان تراکم طولی آن است در حقیقت به تعداد پودهای موجود در یک متر طول فرش گفته می شود. از آنجا که در فرش های جدید به ازای هر ردیف فرش، سه پود وجود دارد پس میتوانیم بگوییم:

تراکم = تعداد گره های موجود در یک متر طول فرش × 3

در مورد تراکم هم قبلا به صورت کامل و با زبان ساده در مطلبی با عنوان ” تراکم فرش چیست؟ ” به این موضوع پرداخته ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی کامل با مفهوم تراکم فرش و نحوه محاسبه ی آن با کلیک روی عنوان این مطلب به صفحه مقاله مراجعه کنید. با توجه به آنچه که در اینجا گفتیم حتما متوجه شده اید که افزایش تراکم واقعی فرش هم مثل افزایش شانه فرش می تواند تاثیر مستقیم روی قیمت فرش داشته باشد.

سومین عامل : جنس فرش ماشینی

در مورد جنس فرش حرف زیاد است و در اینجا فرصت و موقعیت بیان همه آنها نیست. علاوه بر این تشخیص جنس های خوب و با کیفیت از جنس نامرغوب و بی کیفیت به تجربه و تخصص زیاد در حوزه فرش و مواد اولیه آن نیاز دارد. حتی گاهی تجربه هم چاره ساز نیست و فقط آزمایشگاه می تواند کیفیت جنس نخ را تعیین کند. خوشبختانه ما قبلا در یک مطلب مجزا با عنوان « آشنایی با انواع جنس فرش ماشینی » به نخ های موجود در صنعت نساجی و به ویژه فرش ماشینی پرداختیم. شما می توانید روی عنوان این مقاله کلیک کنید و این مطلب را که به زبان ساده برای شما بیان شده مطالعه کنید.

اما مطلبی که می توانم در اینجا در مورد جنس فرش بگویم این است که در حال حاضر بهترین جنسی که در صنعت فرش ماشینی به عنوان نخ خاب استفاده میشود نخ اکرلیک هیت ست شده است. البته الیاف مرغوب و بهتری نیز وجود دارند که معمولا به دلیل گران بودن استفاده نمی شوند یا خیلی به ندرت از آنها استفاده می شود. پس حتما حواستان باشد که شانه و تراکم وقتی که بالاتر باشد همیشه فرش گران تر نمیشود! چون ممکن است در تولید آن فرش از جنس نامرغوب و بی کیفیت استفاده شده باشد. پس این دلیل نمی شود که چون این فرش 1200 شانه است، حتما باید قیمتش از هر فرش 1000 شانه ای بالاتر باشد!

 به عبارت روشن تر، قیمت یک فرش با شانه و تراکم بالاتر (مثل فرش 1000شانه) اما با جنس نامرغوب می تواند از یک فرش با شانه و تراکم پایین تر (مثل فرش 700 شانه) اما با کیفیت، کمتر باشد.

پیشنهاد میکنم برای اینکه در مورد کیفیت جنس فرش خود مطمئن باشید، از فروشگاه های مورد اعتماد خرید کنید. (مسلماً منظور از فروشگاه مورد اعتماد، آنهایی که بیش از همه تبلیغ می کنند نیست!!) به منظور خرید اینترنتی فرش می توانید از فروشگاه قالی کاشان که دارای نماد اعتماد الکترونیک از مرکز توسعه تجارت الکترونیک ایران است، استفاده کنید و از راهنمایی و مشاوره رایگان همکاران ما در این رابطه بهره مند بشویند.

چهارمین عامل : استوک بودن یا نبودن

منظور از استوک بودن در بازار فرش ماشینی، دست دوم بودن نیست! بلکه فرش استوک، در اینجا بیشتر به فرش هایی گفته میشود که تولیدشان متوقف شده یا به هر دلیلی تک سایز شده اند. این مورد تنها دلیل خوب و مفید برای کاهش قیمت و خرید یک فرش ارزان قیمت است! چرا میگوییم دلیل خوب و مفید؟ برای اینکه این گونه ارزان شدن فرش، ربطی به کاهش کیفیت جنس و شانه و تراکم ندارد. بلکه فقط مثل لباسهایی که در لباس فروشی ها تک سایز میشوند یا فصل آنها تمام میشود، با تخفیف به فروش میرسند. به همین دلیل، به این فرش ها فرش تخفیفی نیز گفته میشود.

نکته مثبت فرش های تخفیفی ارزان یا همان فرش های استوک این است که مثل لباسهای تک سایز شده و تخفیف خورده، اگر با نیاز شما همخوانی داشته باشد، سود زیادی نصیب شما خواهد شد!! در حقیقت شما می توانید یک فرش با کیفیت را به قیمت خیلی ارزان خرید کنید. اما نکته منفی آنها هم این است که این فرش ها معمولا سایزهای مختلف ندارد. به دلیل عدم وجود سایزبندی کامل، برای ست کردن و خرید سایزهای مشابه با مشکل مواجه می شوید. یا بهتر بگوییم، پیدا کردن سایزهای مشابه آنها کار حضرت فیل است!! 🙂

اما نکته دیگری را نیز در مورد فرش های استوک یا تخفیفی لازم است که اطلاع داشته باشید. وقتی میگوییم این فرش ها تک سایز میشوند به این معنی نیست که فقط یک تخته از آنها موجود است!. بلکه ممکن است سایزهای مختلفی هم داشته باشد. مثلا 50 تخته فرش 6 متری از آن طرح موجود باشد!!

حتی ممکن است این فرش ها در چند سایز مختلف موجود باشند مثلا فرش 9 متری و 12 متری آن طرح موجود باشد. ولی مهم این است که همه سایزهای هشتگانه استاندارد را ندارد و مهم تر اینکه دیگر قابل تولید هم نیست! برای همین شما نمی توانید سفارش بافت جدید از آن طرح فرش را با همان رنگ بندی بدهید. پس فرش شما ناقص شده و همین برای استوک شدن فرش کافی است!

پس اگه جایی مشاهده کردید که مثلا فرش 1500 شانه را به قیمت فرش 1200 شانه ماشینی و یا حتی کمتر به فروش می رسانند، زیاد تعجب نکنید! با توجه به مطلب فوق در بسیاری از موارد خریداران فرش که به دنبال خرید فرش با قیمت ارزان هستند، روحشان نیز خبر دار نمی شود که فرش استوک خریده اند!

پنجمین عامل : وزن فرش

پنجمین عاملی که در تعیین قیمت فرش موثر است و معمولا مشتریان به آن خیلی توجه نمی کنند، وزن فرش است. وزن فرش در مرحله اول تحت تاثیر شانه و تراکم و جنس فرش است که توضیح دادیم. اما یکی دیگر از عواملی که در وزن، کیفیت و قیمت تمام شده فرش تاثیر دارد، ارتفاع نخ خاب فرش است. اگر بخواهم با شما صادق باشد باید بگویم که تشخیص این مورد هم مثل جنس فرش تا حدودی کار تخصصی و کارشناسی است. اما نکته ای که می توانم به اطلاعات شما اضافه کنم با این سوال شروع میشود که:

آیا چشم شما می تواند 1 میلی متر رو ببیند و تشخیص دهد؟؟

من که فکر میکنم چشم همه ما -یا اکثر ما- چنین توانایی را ندارد. پس اگر ارتفاع نخ خاب یک فرش 1 میلیمتر کمتر باشد ما نمی تونیم آن را تشخیص دهیم. اما آیا می دانید که به عنوان مثال کم شدن 1 میلیمتر نخ خاب فرش 1500 شانه می تواند حدود 3 الی 4 کیلو نخ مصرف شده در یک تخته فرش 1500 را کاهش دهد؟؟ آیا میدانید این مقدار کاهش مواد اولیه مصرفی در فرش، می تواند قیمت تمام شده فرش را حدود 7% کاهش دهد! (این بدین معنی است که اگر  قیمت یک فرش 1500 شانه ماشینی 12 متری را 9 میلیون تومان در نظر بگیریم، چنین فرشی 630000 تومان کاهش قیمت خواهد داشت! البته که شما فرش را کیلویی نمی خرید! اما به شما پیشنهاد میکنم که از یک جای مطمئن با نظر یک کارشناس مورد اعتماد خرید خود را انجام دهید.

نوع نخ‌های استفاده‌شده در بافت فرش

نخ‌های استفاده‌شده در بافت فرش یعنی نخ‌های تار و پود فرش هم از فاکتورهای مهم در تعیین قیمت فرش‌ ماشینی است. قطعاً تمامی نخ‌هایی که در بافت فرش ماشینی استفاده می‌شوند کیفیت و قیمت مشابهی ندارند و بعضی بهتر و گران‌تر هستند. استفاده از نخ‌های گران‌تر باعث افزایش بهای تمام‌شده‌ی فرش برای تولیدکننده و درنتیجه افزایش قیمت فرش برای خریدار می‌شود.

درحال‌حاضر بخش زیادی از فرش‌های ماشینی موجود در بازار با استفاده از نخ‌های اکریلیک بافته می‌شوند، چرا که این نخ‌ها دوام قابل‌قبولی دارد و باعث بروز حساسیت نمی‌شود. فرش‌هایی که با نخ‌های 100 درصد اکریلیک، به‌ویژه اکریلیک هیت‌ست‌شده، بافته می‌شوند، کیفیت و قیمت نسبتاً بالاتری دارند.

علاوه‌بر نخ‌های اکریلیک از انواع دیگر نخ مانند پلی‌استر یا ابریشم مصنوعی و بی‌سی‌‌اف (BCF) هم در بافت فرش استفاده می‌شود. البته در بسیاری از موارد ترکیبی از این نخ‌ها با نسبت‌های مختلف در بافت فرش به‌کارگرفته می‌شوند و در این شرایط هر چه درصد نخ‌های با‌کیفیت‌تر بیشتر باشد فرش گران‌تر خواهد بود.

درجه‌ی کیفیت فرش

فرش‌های ماشینی با لحاظ‌ کردن فاکتورهایی مانند کامل‌بودن نقشه، نبودن پارگی نخ خاب، نبودن روزدگی آهار، ازتفاع یکسان سرتاسر سطح فرش و نبودن نقص در ریشه‌ها به درجات مختلفی شامل فرش ماشینی درجه‌یک، فرش ماشینی درجه‌ی یک و نیم، و فرش ماشینی درجه‌ی دو تا 5 دسته‌بندی می‌شوند. فرش‌های ماشینی درجه‌ی یک بالاترین کیفیت و قیمت و فرش‌های ماشینی درجه‌ی 5 پایین‌ترین کیفیت و قیمت را دارند.

ابعاد فرش

ابعاد فرش نیز موردی است که در قیمت فرش ماشینی موثر است و همه آن را می دانند. قیمت فرش 12 متری تقریبا دو برابر قیمت فرش 6 متری است. اما قیمت فرش 9 متری را نمی توان اینگونه حدس زد. زیرا فرش 9 متری به شکلی بافته می شود که مقداری پرتی دارد. همین باعث می شود قیمت بیشتری نسبت به متراژ آن داشته باشد.

امروزه به قالیچه ها به دلیل سایز کوچکی که دارند توجه زیادی شده است. قیمت فرش 4 متری یا قالیچه مقرون به صرفه تر از سایر ابعاد است. در سوی دیگر در فضا های آپارتمانی امروزی استفاده از قالیچه مرسوم تر است.

ما در مجموعه قالی کاشان از اینکه بتوانیم مشاور امین شما باشیم، به خود افتخار میکنیم.

با مهر و اردات

محمد حسین ارشدی بیدگلی

کارشناس و مشاور فرش ماشینی