🧵 راهنمای جامع انتخاب بهترین جنس فرش ماشینی برای خانه شما
تا حالا شده موقع خرید فرش ، به این فکر بیفتی که چرا بعضی فرش ها نرمن ، بعضیا سفت ترن ، یا بعضیا خیلی زود رنگ و رو می رن ؟ خب ، یکی از دلایل اصلی این تفاوتا ، جنس فرش ماشینیه . توی این مقاله می خوایم با زبون ساده همه چی رو برات باز کنیم تا وقتی میری سراغ خرید فرش ، دقیق بدونی دنبال چی بگردی . از نخ خاب گرفته تا نخ پود و تار ، از تفاوت جنس ها گرفته تا اینکه کدوم جنس مناسب خونه ی توئه .
اگه تو هم دنبال خرید یه فرش با کیفیتی که هم قشنگ باشه و هم موندگار ، تا آخر این مقاله همراهمون باش چون کلی نکته ریز و درشت داریم که می تونه توی انتخابت کمک بزرگی باشه .
📌 اهمیت جنس فرش در کیفیت و قیمت
فرش ماشینی ، برخلاف فرش دستباف که بیشتر از نخ های طبیعی بافته می شه ، معمولاً با الیاف مصنوعی تولید می شه . البته گاهی اوقات هم می تونه از الیاف طبیعی باشه ، ولی خب اون مدل ها کمترن چون ساختشون دردسر بیشتری داره . از طرفی ، اکثر کسایی که دنبال خرید فرش ماشینی ان ، بیشتر به قیمت و تنوع طرح توجه می کنن . یعنی یه چیزی می خوان هم خوشگل باشه ، هم مقرون به صرفه .
با پیشرفت تکنولوژی ، فرش های ماشینی دیگه اون کیفیت و ظرافتی که فقط توی فرش های دستباف دیده می شد رو هم دارن . مثلاً فرش های با شانه و تراکم بالا که بافت ریزتری دارن ، الان به راحتی تو بازار پیدا می شن .
اما بذار یه چیزی رو روشن کنیم ؛ وقتی حرف از فرش با کیفیت ماشینی زده می شه ، اولین چیزی که باید روش زوم کنیم ، جنس نخی هست که توش استفاده شده . مخصوصاً نخ خاب چون همونیه که باهاش بیشتر سروکار داریم . همون که وقتی پا برهنه روش راه میری ، نرمی یا زبریش رو حس می کنی .
مشکل اینجاست که بر خلاف فرش های دستباف که همه مون یه آشنایی کلی با جنس هاش داریم ، توی فرش ماشینی قضیه خیلی پیچیده تره . نخ هاش متنوعن و خیلی ها نمی دونن کدوم خوبه ، کدوم نه . واسه همین تو این مقاله اومدیم دقیق و با زبون ساده برات بگیم که چی به چیه ، تا وقت خرید ، هم سردرگم نشی و هم انتخاب درستی داشته باشی .
🧶 انواع نخ های مورد استفاده در فرش ماشینی
تو بافت یه فرش ماشینی ، معمولاً سه نوع نخ اصلی استفاده می شه که هرکدوم نقش خاص خودشون رو دارن :
1 . نخ خاب (نخ پرز)
این همون نخیه که ظاهر فرش رو تشکیل می ده و وقتی دستتو می کشی روش ، نرمی یا زبریش رو حس می کنی . نخ خاب از همه مهم تره چون نه فقط توی ظاهر فرش تأثیر می ذاره ، بلکه کیفیت و دوامش هم بیشتر به این نخ بستگی داره .
2 . نخ تار (چله)
نخ تار یا همون چله ، اسکلت و ساختار اصلی فرش رو می سازه . مثل استخوان بندیه فرشه . تو فرش دستباف معمولاً از پنبه برای چله استفاده می کنن . توی فرش ماشینی هم یه زمانی فقط پنبه بود ، اما الان بیشتر از ترکیب پنبه و پلی استر استفاده می کنن . چرا ؟ چون پلی استر یکنواخت تره ، اصطکاک کمتری داره و دستگاه ها راحت تر باهاش کار می کنن .
مثلاً توی فرش های ریزبافت یا با شانه بالا ، بیشتر پلی استر خالص استفاده می کنن چون تو اون مدل ها نیاز به نخ هایی هست که یکنواخت تر باشن .
3 . نخ پود
نخ پود اون نخیه که عرضی توی بافت میاد و نخ خاب رو سر جاش نگه می داره . یعنی هم باعث اتصال نخ های تار به هم می شه ، هم به نوعی نقش نگهدارنده داره . نخ پود تأثیر زیادی رو استحکام فرش و حتی جمع شدن عرضی اون داره .
حالا چه نخ هایی برای پود استفاده می شن ؟ رایج ترین هاش اینان :
- نخ جوت یا همون کنف که خیلی طرفدار داره چون محکمه ، ضد کپک و قارچه ، رطوبت رو خوب جذب می کنه و نسبت به بقیه ارزون تره .
- نخ پلی استر-پنبه که بیشتر تو فرش های با شانه بالا کاربرد داره .
- نخ پلی استر فیلامنتی که کمتر استفاده می شه چون ریشه ی فرش با این نخ خیلی راحت از چله جدا می شه .
🧵 بررسی انواع جنس نخ خاب در فرش ماشینی
اگه بخوایم روراست باشیم ، از بین اون سه نوع نخی که توی ساخت فرش ماشینی استفاده می شه ، نخ خاب از همه مهم تره . چون همون نخیه که ظاهر فرش رو می سازه ، نرمی و لطافتش رو تعیین می کنه و حتی موندگاری و مقاومتش هم بهش بستگی داره . خلاصه اینکه اگه نخ خاب درست و حسابی نباشه ، کل فرش زیر سوال میره .
حالا بریم ببینیم نخ خاب ممکنه از چه جنسی باشه و هر کدوم از انواع فرش چه ویژگی هایی دارن :
1 . نخ اکریلیک
نخ اکریلیک معروف ترین و محبوب ترین نخ توی بازار فرش ماشینی ایران محسوب می شه . البته منظورمون از اکریلیک ، اکریلیک هیت ست شده ست ؛ یعنی نخی که با یه فرآیند حرارتی خاص تثبیت شده و دیگه مثل نخ های معمولی پرز نمی ده و زود خراب نمی شه .
این نوع نخ هم مقاومت بالایی داره ، هم حسابی بادوامه . ولی خب هیچ چیز بی نقص نیست ! اکریلیک معمولاً یه مقدار پرز می ده ، مخصوصاً اوایل استفاده . بعضیا به این موضوع حساسن ، ولی خیلی از تولیدکننده ها الان تونستن این مشکل رو با استفاده از دستگاه های پیشرفته تا حد زیادی رفع کنن .
2 . نخ پلی استر
اگه دنبال یه فرش براق و خوش رنگی ، احتمالاً پلی استر به چشمت خورده . این نخ درخشندگی خوبی داره و یه جورایی چشم نوازه . از طرفی ، برخلاف اکریلیک ، پرزدهی نداره و برای کسایی که آلرژی دارن ، گزینه ی خوبی می تونه باشه .
اما یه ایراد مهم هم داره : دوامش کمتره . یعنی ممکنه زودتر از اکریلیک له بشه یا اون نرمی اولش رو از دست بده . البته بعضی برندها الان پلی استرهای بهبود یافته تولید می کنن که کیفیت بالاتری دارن .
3 . نخ پلی پروپیلن
این یکی دیگه نخ همه فن حریفی نیست ، ولی یه سری ویژگی های خاص داره . مثلاً این نخ ضد حساسیته ، پس برای فرش کودک یا فرش فانتزی که قراره توی محیط حساس تری استفاده بشه ، خیلی مناسب تره .
بیشتر این نخ ها توی ایران تولید می شن و خب ، این خودش یه افتخار حساب می شه . ولی بدون تعارف ، کیفیتش از اکریلیک و حتی پلی استر یه پله پایین تره . اگه قیمت برات خیلی مهمه و دنبال فرش ارزون تری ، این مدل گزینه بدی نیست .
4 . نخ بی سی اف (BCF)
بی سی اف یه نوع نخ خاص نیست ؛ در واقع اسم یه فرآینده . معمولاً روی نخ پلی پروپیلن این عملیات BCF انجام می شه تا اون رو تقویت کنه . یعنی همون نخ پلی پروپیلن رو یه جوری بهینه می کنن که حالت و دوام بهتری پیدا کنه .
جالب اینجاست که اخیراً پلی استر BCF هم وارد بازار شده ، یعنی دیگه فقط منحصر به پلی پروپیلن نیست .
5 . نخ ورجین (Virgin)
اگه توی بازار فرش شنیدی کسی می گه «این فرش ورژن داره» ، منظورش همین نخ ورجینه . یه جور پلی استر با کیفیت بالاست که از مواد اولیه خالص درست می شه . اگه پلی استر از مواد بازیافتی باشه بهش می گن «ریسایکل» ، ولی ورجین یعنی از بهترین و دست اول ترین مواد ساخته شده .
فرش ورجین یه جورایی بین اکریلیک و پلی استر معمولی قرار می گیره ؛ نه گرون و ماندگار مثل اکریلیک ، نه ارزون و بی دوام مثل پلی استر ضایعاتی . یه جور انتخاب میونه برای کسی که کیفیت می خواد ولی بودجه خیلی بالایی نداره .
6 . فرش مواددار یا فرش پلاستیکی !
توی بازار گاهی می شنوی که فروشنده ها می گن : «این فرش موادداره» یا «این پلاستیکه !» اینا همون فرش هایی هستن که با نخ های ریسایکل یا پلی پروپیلن و پلی استر ضعیف بافته شدن . معمولاً عمر کوتاه تری دارن ، ولی خب قیمتشون هم خیلی کمتره . برای استفاده های موقتی یا مکان هایی مثل انباری یا آشپزخونه می تونه گزینه ی قابل قبولی باشه .
7 . نخ ویسکوز ریون
ویسکوز یه نخ براقه که تو ظاهر ، جلوه ی خاصی به فرش می ده . ولی خب یه مشکل داره : خیلی زود می خوابه و استحکامش پایینه . یعنی اگه یه چیزی سنگین روش بذاری ، اون حالت اولیه رو از دست می ده . برتری اصلیش فقط توی درخشندگیشه . مثلاً برای فرش هایی که فقط جنبه تزئینی دارن ، می تونه مناسب باشه .
8 . نخ نایلون و پشم
در مورد نایلون و پشم هم باید بگیم که هنوز کاربردشون تو فرش ماشینی خیلی کم تر از بقیه ست . واسه همین در ادامه مقاله جداگونه مفصل دربارشون صحبت می کنیم .
🧵 تأثیر شانه و تراکم در کیفیت فرش ماشینی
یکی از چیزایی که خیلی موقع خرید فرش بهش توجه نمی شه ، ولی اتفاقاً خیلی مهمه ، شانه و تراکم فرشه . شاید اسمش یه کم فنی به نظر بیاد ، ولی واقعاً چیز پیچیده ای نیست .
شانه یعنی چند تا گره توی هر متر از عرض فرش وجود داره . تراکم هم تعداد گره ها توی طول فرشه . هرچی عدد اینا بیشتر باشه ، یعنی فرش ریزبافت تر و با جزئیات بیشتریه . مثلاً یه فرش 1500 شانه از یه فرش 700 شانه ظریف تره و طرحش دقیق تر درمیاد .
حالا چرا این مهمه ؟ چون شانه و تراکم بالا باعث می شه فرش نه تنها خوشگل تر دیده بشه ، بلکه عمر بیشتری هم داشته باشه . البته اینم بگم که وقتی تراکم خیلی بالا می ره ، تأثیرش بیشتر روی ظاهر فرشه تا موندگاری . یعنی مثلاً یه فرش 1500 شانه ممکنه خیلی خوش طرح باشه ، ولی الزماً مقاوم تر از یه فرش 1000 شانه نباشه ، مگر اینکه جنس نخش هم خوب باشه .
و یه نکته مهم دیگه : تراکم و شانه بالا باعث می شن که بافت فرش فشرده تر بشه و این باعث می شه فرش یه جور حس اصالت و کیفیت رو به آدم منتقل کنه . یه چیزی شبیه اون حس خوبی که از یه فرش دستباف باکیفیت می گیری .
مثلاً فرش های 700 شانه ممکنه تراکم های مختلفی داشته باشن مثل 2550 ، 2700 یا حتی 3000 . هرچی این عدد بالاتر باشه ، فرش دقیق تر و خوش نقش تره . ولی خب یه جورایی هم سلیقه ایه ؛ بعضیا فرش خلوت تر می خوان ، بعضیا شلوغ تر . اگه دنبال اطلاعات تخصصی تری هستی ، حتماً یه نگاهی به مقاله «شانه فرش» بنداز تا کامل تر راه بیفتی . مقاله «تراکم فرش» هم اطلاعات خوبی داره که می تونه به تصمیم گیری ت کمک کنه .
🧵 آشنایی با دستگاه های بافت فرش ماشینی
شاید تا حالا بهش دقت نکرده باشی ، ولی یه فرش خوب فقط به جنس نخش بستگی نداره . دستگاهی که با اون بافته شده هم خیلی مهمه . چون کیفیت نهایی فرش رو دستگاه تعیین می کنه . حتی اگه نخ درجه یک هم باشه ، اگه دستگاه دقت نداشته باشه یا قدیمی باشه ، بافت فرش شلخته درمیاد .
در گذشته ، بیشتر مردم فکر می کردن فقط فرش دستبافه که با عشق و هنر بافته می شه . ولی الان دستگاه هایی وارد ایران شدن که انقدر با دقت و ظرافت کار می کنن که نتیجه ش خیلی به فرش دستباف نزدیک شده .
از بین همه ی دستگاه هایی که توی کارخانه های تولید فرش استفاده می شن ، واندویل با مدل های معروفی مثل HCP و HCI از بهترین هاست . این دستگاه ها می تونن فرش هایی با طرح های دقیق و بافت منظم تولید کنن ، اونم با سرعت بالا و کیفیت ثابت . یعنی فرشی که اول دستگاه میاد بیرون با فرشی که آخر تولید می شه ، از نظر کیفیت تفاوتی نداره .
هرچی دستگاه به روزتر و دقیق تر باشه ، فرشی که باهاش بافته می شه هم ظاهر قشنگ تر و عمر بیشتری داره . حتی تو بعضی مدل ها ، این دستگاه ها می تونن فرش هایی با نقش های برجسته یا رنگ بندی خاص تولید کنن که واقعاً چشم نوازن .
پس اگه دنبال یه فرش ماشینی درجه یک هستی ، حتماً بپرس که با چه دستگاهی بافته شده . چون فقط نخ خوب کافی نیست ؛ باید با یه ماشین بافندگی قوی و حرفه ای هم کار شده باشه تا یه فرش خاص تحویلت بدن .
🧵 انواع فرش پشمی
تا قبل از اینکه فرش های ماشینی اینقدر محبوب بشن ، بیشتر مردم با فرش های پشمی دستباف سر و کار داشتن . هنوز هم خیلی ها پشم رو به عنوان بهترین و طبیعی ترین جنس فرش می شناسن . اما جالبه بدونی که فرش ماشینی پشمی هم وجود داره و اتفاقاً یه انتخاب عالی برای بعضی شرایط خاصه .
فرش های پشمی ماشینی به خاطر استفاده از نخ پشم طبیعی ، نرمی و لطافت خاصی دارن . اگه بچه کوچیک داری یا پا برهنه روی فرش راه می ری ، این مدل فرش واقعاً حس خوبی می ده . علاوه بر این ، چون پشم گرما رو خوب نگه می داره ، واسه خونه هایی که کف شون سرامه یا تو مناطق سردسیر هستن ، خیلی خوبه .
از طرف دیگه ، پشم به راحتی گرد و خاک نمی گیره ، دیرتر لک می شه و وقتی هم که لک بشه ، راحت تر تمیز می شه . پس اگه دنبال یه فرش با دوام بالا و نگهداری آسون هستی ، پشم می تونه یکی از گزینه های جدی ت باشه .
البته اینم بگم که یه ایراد کوچیکی هم دارن : چون پشم رطوبت رو جذب می کنه ، واسه مناطق مرطوب و شرجی چندان مناسب نیست . تو این شرایط ، احتمال پوسیدگیش بیشتر می شه .
یه نکته دیگه اینکه بعضی فرش های پشمی صددرصد از پشم بافته نمی شن و ممکنه تو ترکیبشون کمی نایلون یا پلی پروپیلن هم باشه . این ترکیب ها باعث می شن فرش قیمت پایین تری داشته باشه یا دوامش یه کم بیشتر بشه .
🧵 فرش ماشینی از نوع آکریلیک
خب رسیدیم به پرچمدار فرش های ماشینی یعنی فرش آکریلیک . این مدل ، جزو پرطرفدارترین و پرفروش ترین ها تو بازاره . دلیلش هم واضحه : ظاهر شیک ، نرمی زیاد ، مقاومت بالا .
خیلی از فرش های آکریلیک از نخ صد درصد اکریلیک نیستن و معمولاً با یه سری الیاف دیگه هم ترکیب می شن ، مثلاً نخ پشم . ولی نخ اصلی معمولاً اکریلیکه و همین باعث می شه فرش خاصیت های خوبش رو حفظ کنه .
نکته مهم اینکه فرش آکریلیک دیر لک می شه ، به این راحتی ها بوی بد نمی گیره ، و در برابر رطوبت و کپک هم مقاومه . حتی رنگشم توی مدت زمان طولانی ثابت می مونه و نمی پره . برای همین خیلی ها ترجیح می دن حتی با قیمت بالاتر ، این مدل رو بخرن .
اما یه نکته ی مهم وجود داره که کمتر کسی بهش توجه می کنه : این فرش ها در برابر مواد قلیایی مثل شوینده های قوی حساسن . یعنی اگه مثلاً یه شوینده ی خیلی قوی بریزی روش ، ممکنه رد قهوه ای بذاره و خرابش کنه . پس باید موقع تمیز کردنش مراقب باشی از مواد مناسب استفاده کنی .
🧵 نتیجه گیری : بهترین جنس فرش ماشینی کدام است ؟
خب حالا که همه ی این اطلاعاتو مرور کردیم ، بریم سر اصل مطلب : کدوم جنس فرش ماشینی بهتره ؟
جوابش اینه که بستگی داره به نیاز و بودجه ت . ولی اگه بخوایم یه جمع بندی حرفه ای داشته باشیم :
- اگه دنبال بیشترین دوام ، کیفیت بالا ، ظاهر قشنگ و یه فرش موندگار هستی ، بهترین انتخاب برات فرشیه که :
- با نخ خاب اکریلیک هیت ست شده بافته شده باشه
- نخ تار و پودش ترکیب پلی استر و پنبه باشه
- توسط دستگاه های واندویل HCP یا HCI تولید شده باشه
چنین فرشی تقریباً بی نقصه . هم از نظر ظاهر ، هم کیفیت ، هم موندگاری . فقط یه نکته مهم داره : گرون تره . چون خب مواد اولیه ی باکیفیت قیمت خودشونو دارن . ولی اگه بتونی یه بار هزینه کنی ، مطمئن باش سال ها راحتی و زیبایی رو با اون فرش تجربه می کنی .
البته اگه بودجه ت محدودتره یا قراره فرش رو توی فضایی موقت یا کم رفت وآمد استفاده کنی ، جنس های دیگه مثل پلی استر یا پلی پروپیلن هم می تونن گزینه های قابل قبولی باشن .
اشتراک گذاری
